روزنامه: اختلاف سنی و ازدواج
این یادداشت افشین طباطبایی در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۹۵ در صفحه ۱۱ روزنامه آفتاب به چاپ رسیده است.
دخترانی که رابطه عاطفی محکمی‌با پدر خود نداشته باشند،
برایشان ازدواج با مردی مسن‌تر جذاب است، چون‌که به‌دنبال مردی هستند که از آنان حمایت عاطفی کند و زیر پر و بال‌شان را بگیرد و ترس و اضطراب و ناامنی روانی را از آنان دور کند
پژوهشگران معتقدند ازدواج‌هایی که سن زن بیشتر از ده تا پانزده سال بزرگتر از مرد باشد بیش از آن‌که ازدواج باشد، نوعی «برده‌داری نوین» است که متاسفانه در جامعه رو به رشد نهاده است
تفاوت سنی زوجین با یکدیگر چقدر باید باشد، آیا تفاوت سنی زیاد مسئله‌ساز است؟ در مواردی فاصله سنی زیاد زن و شوهر باعث بروز مشکلاتی می‌گردد. گرچه مواردی از ازدواج‌های موفق با تفاوت سنی زیاد هم وجود دارد. موضوع مهم قاعده است نه استثنا. شاید بتوان گفت اگر تمام زمینه‌ها و زیرساخت‌های یک زندگی مشترک بررسی شده و در ازدواج مد نظر قرار گرفته باشد، می‌توان فاصله سنی را به دیده اغماض نگریست. ازدواج ابعاد گوناگونی دارد و انتخاب همسر نیز تحت‌تاثیر مولفه‌های مختلف صورت می‌گیرد و جدای از مولفه فرهنگ، جغرافیا، تحصیلات و… «سن» نیز یکی از ویژگی‌هایی است که به‌طور معمول مورد توجه زوج قرار می‌گیرد. در بسیاری از دوره‌های تاریخی و مناطق جغرافیایی، این عرف وجود داشته که در ازدواج سن مرد از زن باید بیشتر باشد.اما بسیاری از جامعه‌شناسان معتقدند در جوامع جدید و پویای کنونی که دایما نقش‌ها و جایگاه‌ها در حال تحول است، معیارها نیز تغییر می‌کنند. در جامعه‌ای که زنان دست به فعالیت‌های اجتماعی، فرهنگی، هنری و سیاسی می‌زنند از نظر تحصیلات ارتقا پیدا می‌کنند و موقعیت‌هایی برتر یا همسان مردان به دست می‌آورند، مقوله سن در ازدواج آنان نیز دچار تغییر می‌شود. افزایش سن ازدواج در میان دختران و البته مسئله ازدواج پسران با دختران یا زنان بزرگتر از جمله این تغییرات بوده است. رابطه تفاوت سنی میان زن و مرد با پایداری زندگی زناشویی، امری است که بیشتر کارشناسان این حوزه بر آن تاکید دارند. از دیدگاه رفتارشناسی در ازدواج، در بهترین و معمولی‌ترین وضعیت ازدواج باید مرد بین یک تا هشت سال از زن بزرگتر باشد اما بزرگ بودن زن تا سقف سه سال در صورت وجود شرایط فیزیکی و فیزیولوژی مرد و زن، مشکلی ایجاد نخواهد کرد البته شرایط خانواده‌ها، میزان نفوذ و احاطه خانواده بر فرزند نیز می‌تواند در این موضوع تاثیر داشته باشد. آنچه محل نقد و تامل است، ازدواج پسران جوان با زنان ده تا پانزده سال بزرگتر از خود است. مرد با تجربه بسیاری از مشکلات را می‌تواند مدیریت کند و نمی‌گذارد به این راحتی‌ها بحرانی در زندگی ایجاد شود و در نتیجه زندگی زناشویی حالت یکنواخت‌تری خواهد داشت.برخی پژوهشگران معتقدند ازدواج‌هایی که سن زن بیشتر از ده تا پانزده سال بزرگتر از مرد باشد بیش از آن‌که ازدواج باشد، نوعی «برده‌داری نوین» است که متاسفانه در جامعه رو به رشد نهاده است که در این وضعیت، زن با هدف بهره‌کشی جنسی و مرد با هدف استفاده از امکانات رایگان پیشقدم می‌شود که سرانجامی‌غیر از فروپاشی زود هنگام ندارد. به‌طور معمول دخترانی که رابطه عاطفی محکمی‌با پدر خود نداشته باشند، برایشان ازدواج با مردی مسن‌تر جذاب است، چون‌که به‌دنبال مردی هستند که از آنان حمایت عاطفی کند و زیر پر و بال‌شان را بگیرد و ترس و اضطراب و ناامنی روانی را از آنان دور کند.مردانی که اختلاف سنی زیادی با همسرشان دارند، دوست دارند به هر طریقی شریک زندگی‌شان را از خود راضی نگه دارند تا مبادا همسرشان به دلیل اختلاف سنی دچار مشکل شود.به‌طور معمول وجود فاصله سنی زیاد موجب می‌شود که زن و شوهر نتوانند به خوبی یکدیگر را درک نمایند. فردی با بیست سال سن بیشتر، طبیعی است که از تجارب بیشتری برخوردار باشد، گرچه گاهی چنین تجاربی وجود ندارد، ولی فرد بزرگتر لااقل می‌تواند احساس آن را داشته باشد که همین امر موجب می‌شود تا همسر بزرگتر، ارزش لازم را به نظریات همسر کوچکتر ندهد و خود، زمینه عدم تفاهم زوجین را به‌وجود می‌آورد. وقتی که فاصله سنی بین زن و شوهر زیاد باشد، در حقیقت هر یک در دوره‌ای از زندگانی به سر می‌برند که به لحاظ قوت و توان با همسر خود تفاوت‌های عمده دارند. مثلاً زنی سی ساله، در دوران جوانی و همسر پنجاه و پنج ساله او به مرز پیری نزدیک شده است. یکی در اوج توانایی و فعالیت قرار دارد و دیگری در زمان افول و انفعال. اغلب انفعال همسر از طرف همسر جوان به اشتباه به حساب کم کاری یا شانه خالی کردن از مسئولیت گذاشته می‌شود. همین امر عاملی برای برانگیختگی او و در نتیجه تبدیل محیط امن خانه به فضایی ناامن و غیر قابل تحمل می‌گردد. درحالی که مرد مسن قصد شانه خالی کردن از مسئولیت را ندارد، ولی به دلیل ناتوانی از عهده انجام همه مسئولیت‌ها برنمی‌آید و آن‌وقت متهم به تنبلی و بی‌مسئولیتی می‌شود. از آن‌جا که مرد مسن هم، معمولا تنبلی را نمی‌پذیرد، مجادلاتی در می‌گیرد. گاه وجود فاصله‌های سنی زیاد باعث می‌شود که برخی مردان سوءظن‌هایی نسبت به همسر خود پیدا کنند و ممکن است حتی نتوانند دلایلی هم برای این‌گونه افکار بیان نمایند. عدم درک و تفاهم، عدم تناسب در توانایی‌های جسمی‌و جنسی، انعطاف‌پذیری کمتر فرد بزرگتر، نگرانی و استرس همسر بزرگتر، پیدا شدن سوءظن، عدم ارضای غرایز، امر و نهی پیوسته همسر بزرگتر ، رودربایستی با همسر، دادن امتیازات بیش از حد، ترس و ناامنی مردانی که همسران کم سن دارند که مبادا همسرشان روزی از آنان طلاق بگیرد و زندگی‌شان را متلاشی کند و در نتیجه محبت بیشتری به همسرشان می‌کنند.ولی آن چه مسلم است روابط بشری که ازدواج هم یکی از زیربنایی‌ترین رابطه‌های انسانی است، در همه ادوار مختلف تاریخی تابع شرایط محیطی ، معنوی، مادی ، عاطفی ، احساسی ، خانوادگی ، قبیله‌ای ، فامیلی ، فرهنگی ، سیاسی ، عرفی و مذهبی و اخلاقی قرار داشته است، یعنی تابعی از متغیرهای مختلفی بوده و خواهد بود. درنتیجه بسته به شرایط مکان و زمان باید درباره آن تصمیم گرفت و هیچ حکم و قانون کلی نسبت به امر ازدواج و اختلاف سنی وجود ندارد.
