شناخت خشونت

شناخت خشونت

خشونت، پاسخ رفتاری انسان به تفکرات خشمگین و خشم درونی است که به‌ دلایل مختلف در فرد ایجاد می‌شود. آثار خشونت اغلب مخرب است و به ایراد ضربات جسمی یا روانی به‌خود یا دیگران منجر می‌گردد. خشونت استعدادها و توانایی‌های انسان را ویران می‌سازد و احساس پشیمانی، ندامت، شرمندگی و شرمساری و عذاب وجدان را به‌دنبال می‌آورد.

خشم، مى­تواند واكنشى روانى باشد به‌خواسته‌ای که فرد در لحظه‌اى خاص يا در طول زندگى به ­آن دست نيافته است، يا به‌واسطه‌ی احساس شكست و تحقیر و سرخوردگى شديد، كه به­ صورت فشار روانى انباشته شده بروز مي­كند. شمار زيادى از افراد، بر اين باورند كه زندگى بايد منصفانه باشد. در جهان ­واقعى، رسيدن به انصاف كامل، غير‌ممكن است. بسياري از حوادث، روند پيچيده­‌اى دارند و خیلی از امور به نفع ما نیست.

وقوع خشم و پرخاشگری می‌تواند هم به‌واسطه‌ی دلائل بیرونی و هم درونی باشد؛ عصبانی شدن از یک همکار یا رئیس، یک گره ترافیکی، یک تصادف، یا شاید خشم به‌دلیل نگرانی و تشویش درباره مسایل شخصی باشد. همینطور خاطره‌ی رخدادی دردناک یا حتی حسادت نیز می‌تواند عصبانیت را برانگیزد.

دانشمندان دلائل مختلفی برای خشم بیان نموده‌­اند از جمله عوامل؛ ژنتیکی، تربیتی، مصرف موادمخدر، الکل، آلودگی ­هوا، مشکلات اقتصادی، اختلافات خانوادگی، درگیری‌های عاطفی، ترافیک، کم تحرکی، نوع تغذیه، و برخی موارد دیگر که می‌توانند عامل بروز خشم باشند.

برخی پژوهشگران بافت اجتماعی، فرهنگی، و آشفتگی خانوادگی را در پایین بودن آستانه‌ی تحمل و تمایل به پرخاشگری موثر می‌دانند. فرزندانی که در خانواده‌ مهارت‌ها و مناسبت‌های ارتباط‌ جمعی را نیاموخته باشند بیشتر از دیگران آمادگی عصبانی شدن را دارند و همیشه به‌دنبال فرصتی برای ابرازش هستند.

گرچه روان‌شناسان سال‌ها پیش خشونت را به‌عنوان یکی از صفات ذاتی انسان معرفی کرده‌اند، اما امروزه تئوری‌های جدیدی درباره‌ی آن شکل گرفته است. گروهی دیدن الگوهای خشم را در اقدام به آن مؤثر می‌دانند. برخی معتقدند علت اقدام به خشونت حصول نتیجه از آن است، به این ترتیب که فرد به‌واسطه‌ی رفتاری تهاجمی احساس اعتماد به‌نفس بیشتری می­کند و یا فشار کمتری را از اطرافیان احساس می‌نماید.

خشم حالتی عاطفی است که از شدت تحریک ملایم تا عصبانیت شدید تغییر می‌کند و همراه با تغییرات فیزیولوژیکی است. هنگام عصبانیت ضربان قلب و فشار خون بالا می‌رود و همچنین سطح ترشح هورمون‌های آدرنالین و نورآدرنالین افزایش می‌یابند. پاسخی تهاجمی، راه غریزی و طبیعی خشم است. یعنی خشم یک پاسخ تطبیقی به تهدیدهاست که اغلب به ما اجازه می‌دهد درصورت مورد حمله قرار گرفتن از خود دفاع کنیم.

از طرفی قوانین و هنجارهای اجتماعی برای میدان عمل خشم حد و حدودی تعیین کرده است، یعنی نمی‌توان به هر شخصی که ما را ناراحت می‌کند حمله کنیم و ضربه بزنیم. مردم طیفی از فرآیندهای خودآگاه و ناخودآگاه را برای دست و پنجه نرم کردن با احساس خشم‌شان به‌کار می‌برند.