اجتماعی

شبکه‌های مدرن اجتماعی

شبکه‌های مدرن اجتماعی - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

شبکه‌های مدرن اجتماعی

یکی از مشکلات شبکه­‌های اجتماعی عادت کردن کاربران به آن است. فرد با بیدار شدن از خواب به اولین چیزی که توجه می­کند تلفن همراه یا کامپیوتر است، و کمتر به دیگر اعضاء خانواده توجه می­کند. بسیاری از مردان و زنان متاهل، ساعات زیادی صرف هرزگردی­‌های اینترنتی یا چت بازی‌های وایبری می­کنند که گاه تا نیمه‌های شب و حتی تا سپیده دم ادامه دارد که متاسفانه آسیب‌های جدی به حریم خانواده و زندگی مشترک وارد می­کند.

گسترش شبکه­‌های اجتماعی و ابزارهای ارتباطاتی نوین مثل اینترنت به سهولت تعاملات اجتماعی و کاهش فاصله­‌ها کمک کرده است. یکی از مهمترین دلائل راه‌­اندازی و توسعه شبکه­‌های اجتماعی تسلط بر خانواده­­‌ها به عنوان مهمترین کانون اجتماعی بوده است. هنگامی که دشمن بتواند بر خانواده­‌ها تسلط یابد مسلما ارزش‌ها، هنجارها، فرهنگ، آداب و رسوم و تمامی کیان جامعه را هدف گرفته است. شبکه­‌های اجتماعی به دلیل حجم بالای اطلاعات درست و نادرست و تبلیغات فریبنده و چشم­ نواز می­توانند خانواده‌ها را تحت­ تاثیر خود قرار دهند و به تغییر سبک زندگی منجر شوند. یعنی اعتقادات فرد را به گونه‌ای تغییر می­دهند که خود او متوجه تغییر رفتار در زندگی‌اش نمی‌شود.

در این شبکه‌ها گروه­های گوناگونی با عناوین هنری، فرهنگی، ادبی، سیاسی، خبری، ورزشی وامثالهم تشکیل شده‌اند برخی مردان و پسران عضو این گروه­‌ها با حفظ ظاهری موجه و متشخص نشان دادن خود پس از شناسایی دختران و زنان، در چت­‌های خصوصی تلاش می­کنند روابطی خارج از چهارچوب‌های شرعی و اخلاقی با آنان برقرار نمایند. در این گروه­‌ها، حریم محرم و نامحرم در بسیاری از موارد می‌شکند.

درحقیقت شبکه­‌های اجتماعی به نوعی اعتیادآور هستند، همین اعتیاد به فضای مجازی می­تواند اقتصاد، سیاست، فرهنگ و باورها را تخریب کند. شبکه­‌های اجتماعی ما را دچار بردگی مدرن کرده‌­اند، اسارتی رسانه‌­ای. جذابیت و سرگرمی فضاهای مجازی چنان فرد را مشغول می­کند که دیگر نمی­توان از او انتظار کتابخوانی داشت، که به عدم تمایل به مطالعه و کاهش پتانسیل ذهنی برای اندیشیدن می‌­انجامد.

انسان به دنبال تایید شدن و تایید گرفتن از دیگر همنوعان خویش است، از­این­رو در فضای مجازی بیشتر از دیگر مکان­ها و توسط افراد غریبه نوازش می‌­بیند، البته اغلب این تاییدها را به صورت غیر نادرست به دست می‌آورد.

روانشناسان معتقدند انسان باید در کانون خانواده و توسط اعضای خانواده تایید و نوازش شود و به همدیگر نوازش­های لازم را هدیه کنند، تا دیگر نیاز و کمبود و خلاء عاطفی در وجودشان باقی نماند تا به دنبال کسب غیرمتعارف آن از غریبه­‌ها باشند. متاسفانه با عدم ارضای نیازهای عاطفی در کانون خانواده برخی کاربران منحرف از ضعف عاطفی افراد سوء استفاده کرده و از این طریق به آرامی سعی در جذب مخاطب خود دارند. آنان با نوازش‌­های عاطفی و بیان احساسات مشترک و هر آنچه که مرد یا زن نتوانسته در کانون خانواده بدان دست بیابد به آرامی خود را به فرد نزدیک کرده و کم کم زمینه­ روابطی نامشروع عاطفی مجازی را به­ وجود می­‌آورند.

چنین روابطی می­تواند به سُست شدن عواطف زناشویی و حتا طلاق عاطفی بیانجامد. زیرا وابستگی به فردی دیگر و انتظار ملاقات او او در شبکه­‌های اجتماعی و تامین عاطفی کم­کم شخص را (چه زن چه مرد) از اعضای خانواده دور و حتی نسبت به آن­ها دلسرد و او را دچار پارداوکسی می­کند که بین اعضای خانواده و دوست مجازی­اش دست به انتخاب بزند.

این مساله نه تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای دنیا منجر به طلاق، خیانت و جرائم دیگر شده است. پژوهشگران معتقدند هنگامی که زنی توسط همسرش مورد تایید یا نوازش عاطفی قرار نمی­گیرد بر حسب نیاز به این موارد گرایش نشان می­دهد.

متاسفانه اخیرا مشاهده می­شود زن و شوهر هرکدام در گوشه‌ای از منزل با موبایل خود سرگرم هستند و اغلب ارتباطی کلامی و چشمی بین آن­ها رد و بدل نمی‌شود. حتی برخی خانواده­‌ها برای این­که راحت­تر به فعالیت­‌های اینترنتی خود بپردازند و فرزندان مزاحم‌شان نشوند، برای کودکان که در سنین استفاده، شناخت و درک وسایل ارتباطی نو نیستند چنین ابزارهایی تهیه کرده‌­اند تا آن­ها را نیز مشغول و سرگرم کنند، غافل از این که ضربه­‌ کاری بدی را به کانون خانواده وارد می­کنند.

فاصله گرفتن همسران از یکدیگر، کمرنگ شدن روابط جنسی، از بین رفتن حریم و حرمت‌های خانوادگی، بی­اعتمادی به همسر، کمرنگ شدن ریشه­‌های ارتباطی بین همسران، گسترش طلاق عاطفی و متعاقب آن طلاق شرعی از تبعات هرزه­گردی‌های متاهلین در شبکه‌های اجتماعی است. روابط عاطفی جدید، اعتماد مجدد به شخصی دیگر غیر از همسر واقعی و به طورکلی توجه به این ارتباط­‌های نامشروع اخلاقی به بدبینی، سوءظن، حسادت و… منجر شده تا جایی که حتی می­توانیم شامل ناهنجاری‌ها و جرم و جنایت در خانواده­‌ها باشیم.

مسلما دوران اشغال نظامی کشورها و غارت ثروت­‌های ملی دیگر گذشته است. روش‌های نوین سلطه بر ملت­‌ها و برده ­داری مدرن نفوذ و تسلط بر فکر و اندیشه مردم یعنی تسلط فرهنگی است. نباید از اهداف پشت پرده راه­اندازی شبکه‌­های اجتماعی غفلت کنیم.

به مردم آموزش داده شود تا افراد راه خود را آگاهانه انتخاب کنند و از آغاز با قدم نگذاشتن در چنین وادی خطرناکی شاهد پایان نافرجام خویش نباشند. باید با مدیریت و کارشناسی بتوان روابط بین زن و شوهر را مهندسی و از نو تعریف کرد، مهندسی ارتباط و انتخاب آگاهانه زندگی زناشویی و مدیریت رسانه­‌ای بهترین راه مقابله با تهاجم فرهنگی شبکه­‌های اجتماعی است. نمی‌­توان مزایای شبکه­‌های اجتماعی را نادیده گرفت بلکه باید استفاده­‌ مطلوب و مناسب از آن نمود. متاسفانه رسانه ملی در این زمینه کم کاری کرده است.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید