روزنامه

روزنامه: خانواده، کانون یادگیری چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن

روزنامه: خانواده، کانون یادگیری چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

روزنامه: خانواده، کانون یادگیری چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن

این یادداشت افشین طباطبایی در سال ۹۳ در روزنامه ایران چاپ شده است.

img_0503

خانواده، کانون یادگیری چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن

خانواده، کانون یادگیری چگونه اندیشیدن و چگونه زیستن است. خانواده اولین کانونی است که کودکان از آن مذهب، اخلاق، روش­های ارتباط و نگرش را یاد می­گیرند. چون کودکان هزاران ساعت را در تعامل با خانواده می­گذرانند ازاین­رو، طبق نظریه­ یادگیری مشاهده­ ای، مثبت ­اندیشی نیز از خانواده آموخته می­شود، البته خود ساختار خانواده نیز تا حدی از جامعه تاثیرپذیر است اما نه هر خانواده ­ای.

در خانواده­ مثبت­اندیش اعضای خانواده­ خود را قادر و توانا می­دانند و نگاه­شان به دیگران آکنده از مهر و عاطفه است. چنین خانواده­ هایی قادر خواهند بود هر ناممکنی را به ممکن تبدیل کنند و توفیق و کامکاری را نصیب خود نمایند(اعتماد به ­نفس زیادی دارند). معمولا انسان­ هایی از موفقیت بیش­تری برخوردارند (در  همه­ ابعاد آن- مادی، معنوی و…) که کانون خانواده آن­ها گرمتر و محکم تر بوده است. هر انسانی احتیاجات و نیازهایی دارد که بسیاری از آن باید در کانون خانواده تامین شود. نیازهای فیزیولوژیک (جسمی) – نیازهای عاطفی (تعلق و محبت) – نیازهای عاطفی (تعلق و محبت) – نیازهای امنیتی (امنیت روانی) – نیازهای اجتماعی (عزت نفس) – نیازهای فکری و اندیشه و… تا بتواند به خود شکوفایی (رشد استعدادها) که به معنای کامل شدن شخص و رسیدن به انرژی ها و پتانسیل بالقوه اوست، برسد.

اما افراد کمی به مرحله­ خود شکوفایی می­رسند. شاید بتوان گفت کسانی که در رشته ­ا­ی؛ شغلی، علمی، هنری، تجاری، ورزشی و… به نقطه­ اوج می­رسند و دارای رکورد و عناوینی می­شوند به خودشکوفایی نزدیک می­شوند. از طرف دیگر نباید خودشکوفایی را با موفقیت یکی بدانیم زیرا افراد بسیاری به نقطه­ اوج و پیشرفت رسیده ­اند، اما شخص کاملی نشده ­اند و بالعکس «وضعیت متزلزلی» پیدا کرده ­اند. شاید خودشکوفایی همان تلاش فطری در جهت ذات خداجوی انسان باشد.

از نظر جامعه­ شناسان نیازهای یک انسان به امنیت و آسایش باید کم و بیش ارضا شود تا او انگیزه­ تلاش برای کسب موفقیت شغلی یا یادگیری مهارت ­های ورزشی، فنی و اجتماعی را بیابد. عالی­ترین انگیزه­ی خودشکوفایی هنگامی تحقق می­یابد که نیازهای دیگر برآورد شده باشند.

در نتیجه برای این­که یک خانواده سالم بتواند تمامی نیازهای افراد خود را برآورده سازد، باید ویژگی­ های ممتازی داشته باشد. خانه و خانواده باید محل سکون و آرامش باشد نه محل فرسایش. بی ­شک در خانه ­ای که محل آرامش برای افراد خانواده نیست (تنش و اصطکاک زیاد است) مشکلات رخ می­نماید؛ بر همه اعضای خانواده است که برای برطرف کردن سختی­ ها و باز کردن گره­ ها تلاش کنند.

اگر همه اعضای خانواده به وظایف الهی و اخلاقی خود عمل کنند، بدون تردید خانه به محلی امن و سرشار از آسایش و آرامش تبدیل می­شود. ارمغان خجسته این آسایش، آرامش بخشیدن به افراد خانواده است که چه بسا در بیرون مشکلاتی دارند اما در خانه و در میان دیگر اعضا آن را از فراموش می­کنند. در پرتو خانواده ­ای آرام است که افراد برای ورود به فردای جامعه، انرژی­ های جدیدی را کسب می­ نمایند.

خانواده پایگاه امنی است، خانواده پادگان و دژ مستحکمی برای انسان­ فراهم می­کند. چارچوب­های فکری و ذهنی صحیح در خانواده­ای با بنیان­­های اصولی رقم می­خورد. اگر خانواده از شالوده و شیرازه­ی محکم و نظامی صمیمی برخوردار باشد؛ به­خصوص خانواده­هایی با پایه­های قوی مذهبی، فرزندانی که در چنین خانواده­ای بزرگ می­شوند مجهز به سپری حفاظتی و امنیتی شخصی، برگرفته از عقاید و باورهای­شان هستند، چنین افرادی وقتی وارد جامعه   می­شوند در برخورد با سختی­ها – مشکلات – مصائب و چالش­های مختلف زندگی از پا نمی­نشیند و به­سادگی میدان را خالی نمی­کند، چون اهل مبارزه و جنگیدن هستند.

هم­چنین در برابر ناهنجارهای اجتماعی؛ اعتیاد، منفی ­نگری­، بدبینی و… ناخودآگاه دارای حریم امنیتی و سپر حفاظتی هستند. یعنی در برابر ویروس ­های مخرب اجتماعی واکسینه شده­ اند، درنتیجه دیگر لازم نیست پدر و مادر همواره نگران و دلواپس وضعیت فرزندشان باشند، چون او خود مواظب خودش است. انسان به­ واسطه چارچوب­ های محکم اعتقادی و تربیتی صحیح در یک خانواده سالم، قادر است به نحو مطلوب و شایسته از خود حفاظت و مراقبت کند و به­ سادگی از راه راست منحرف نمی­گردد.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید