روانشناسی

خوش‌بین بودن یا نبودن؟

خوش بین بودن یا نبودن - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

آیا با افرادی برخورد کرده‌اید که در مواجهه با رویدادهای مختلف زندگی فقط به بخش‌های یأس‌آور و ناامید کننده توجه می‌کنند؟ عیب‌ها و نقص‌ها را می‌بینند و آنها را به‌خاطر می‌سپارند؟ در گفت‌وگوها بیشتر از تجارب تلخ و وقایع ناگوار حرف می‌زنند و به‌قدری به‌ این‌کار عادت کرده‌اند که حتی به نیمه پر لیوان هم توجه نمی‌كنند؟اینها افرادی هستند که در اثر عوامل مختلف، تجارب موفقیت‌آمیز خود را هم فراموش می‌کنند.

ولی انسان‌های خوش‌بین افرادی هستند که کمتر با افکار بد سروکار دارند و اجازه نمی‌دهندبیش از مقدار لازم با مطالب منفی درگیر شوند؛ آنها با نیمه پر لیوان زندگی و اتفاقات را از جنبه مثبت ارزیابی می‌کنند؛ همچنین افکار روزانه‌شان حول محور موضوعات خوب دور می‌زند و با دیدگاهی روشن، کارها و امور زندگی خود را دنبال نموده، از کلماتی مانند: ممکن نیست، نمی‌شود و نمی‌توان که دارای بار منفی است استفاده نمی‌کنند.

روانشناسان معتقدند که خوش‌بینی و بدبینی عاداتی هستند که انسان از کودکی می‌آموزد. خوش‌بینی یک روش عادی برای توضیح شکست‌ها به‌خود است؛ انسان بدبین اتفاقات بد را ناشی از شرایط دائمی‌ و ثابت می‌داند.

به چند مثال توجه کنید: « چون استعداد یادگیری اعداد و ارقام را ندارم، در امتحان ریاضی مردود شدم». اتفاقات خوب از شرایط موقتی پدید می‌آیند. «همسرم امروز به من یک شاخه گل هدیه کرد؛ چون روز خوبی داشته است». اما شخص خوش‌بین شکست را به عوامل موقتی نسبت می‌دهد؛ «در امتحان رد شدم؛ چون به اندازه كافی درس نخواندم» و موقعیت‌های مطلوب را به عوامل پایدار مرتبط می‌داند؛«او به من گل هدیه داد؛ چون مرا دوست دارد».

آدم بدبین اجازه می‌دهد یأس و ناامیدی در بخشی از زندگی‌اش وارد شود و به سایر بخش‌ها نیز سرایت کند؛ به‌عنوان مثال وقتی به شخصی بدبین گفته می‌شود از کار برکنار شده است، نه تنها به‌خاطر از دست دادن شغل خود احساس بدی دارد بلکه نگرانی‌اش را به دیگر ابعاد زندگی خود منتقل و خانواده‌اش را نیز پریشان خاطر می‌كند

وقتی مشکلی پیش می‌آید، بدبین‌ها خود را سرزنش می‌کنند و به زمین و زمان ناسزا می‌گویند؛ به‌عنوان نمونه؛ «اگر راننده‌ای به ماشین پارک شده آنها خسارت وارد کند، به شانس بدشان لعنت می‌فرستند و خود را مقصر می‌دانند که چرا ماشین را در جای نامناسبی پارک کرده‌اند یا سعی می‌کنند تقصیر را به گردن این و آن بیندازند؛

اما انسان خوش‌بین اجازه نمی‌دهد یک شکست، تمام زندگی او را تحت‌تأثیر قرار دهد. فرد خوش‌بین چنین مشکلی را به اتفاق نسبت می‌دهد و به‌دنبال راهکار تازه‌ای می‌گردد؛ «دفعه بعد ماشین را در جای خلوت‌تری پارک می‌کنم». هر شخصی با توجه به نوع دیدگاه خود می‌تواند به زندگی‌اش معنا و هدف ببخشد و مطابق آن در مسیری که انتخاب می‌کند گام بردارد. ما بدون خوش‌بینی نمی‌توانیم از لحظات خود لذت ببریم؛ درنتیجه احساس خوشبختی هم نخواهیم کرد.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید