خانواده

امنیت روانی در خانواده

امنیت روانی در خانواده - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

امنیت روانی در خانواده

خانواده مکانی است برای آسایش و آرامش، ارتقای معنوی و تجدید قوا؛ و عشق سرمایه‌ای است که والدین نسبت به یکدیگر و به فرزندان خود نثار می­کنند. امنيت روانى، تعهد و وفادارى، صداقت، اعتماد، انصاف، صميميت، سعه‌ي صدر، تفاهم و اعتماد لازمه‌ي استمرار روابط زناشويى سالم است. با رعايت اين اصول همسران نسبت به هم احساس مسئوليت می­کنند و در خانه، فضايي سرشار از امنيت عاطفى ايجاد می­شود.

خانواده­‌ مستحکم دارای معیارها و ارزش­های مشخصی است که کلیه­‌ اعضا از آن­ها پیروی می­کنند. ارزش­هایی مانند: صداقت، احساس مسئولیت، بردباری، ایمان و… از اصول اخلاقی خانواده است. اعضای خانواده می­دانند که باید در عمل به ارزش­های مذکور پایبند باشند و به این نتیجه رسیده‌­اند که نمی­توان از صداقت دم زد ولی برای فرار از برخی مسئولیت­ها مثل دادن مالیات، متوسل به دروغ شد‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍؛ همچنین نمی­توان از احساس مسئولیت در قبال همنوعان دم زد اما در زمان نیاز همسایه به فریاد او نرسید.

در خانواده­‌ مستحکم و اصولی بچه‌­ها آزادی کامل انجام هر کاری را ندارند. در چنین خانواده‌­ای حد و حدود و معیارهای شفاف حاکم است. شیوه­‌ والدین مقتدر در عین نرمی و ملایمت پایبندی به اصول و حفظ قواعد محترمانه است. در خانواده‌­های موفق والدین به نظریات فرزندان گوش می­دهند و برای احساسات آنان ارزش قائل­اند. علاوه بر این بچه‌ها از این­که می‌دانند در خانه چه جایگاهی دارند و چه کسی مسئول چه کاری است، احساس راحتی بیشتری می­کنند.

در خانواده­‌های مستحکم والدین همیشه در دسترس­اند. به مراسم و آداب اهمیت می­دهند و آن را عامل تحکیم و ایجاد مودت می­دانند. هیچ یک از اعضا گمان نمی­کند که بی نقص و عاری از عیب است و هرگز مرتکب اشتباه نمی­شود. آن­ها می­دانند که کامل نیستند و از پذیرفتن­اش ناراحت نمی­شوند. اعضای خانواده‌های مستحکم از به کار بردن جملاتی نظیر: «متأسفم، عصبانی شدم یا ببخشید، تقصیر من بود» امتناع نمی­کنند و در عین حال درصدد رفع عیب خود هستند.

هر یک از اعضای خانواده مستحکم حق دارد که هنگام عصبانیت مثل آتشفشان فوران کند، و به مدت ۵ دقیقه با بیان آن­چه باعث عصبانیتش شده خود را تخلیه کند، ولی حق پرخاشگری ندارد. بقیه اعضای خانواده با دقت و حوصله به حرف­های او گوش می­دهند و در صورت لزوم پاسخ می­گویند. در واقع این پاسخ­گویی بعد از فروکش کردن خشم صورت می­گیرد.

یکی از ویژگی‌های بارز چنین خانواده‌هایی، شوخ طبعی است، که فضای خانه را شاد و مفرح می‌سازد، و خانواده از با هم بودن و درکنار هم بودن لذت می­برند. اعضای خانواده مستحکم حداقل یک وعده غذا دور هم صرف می‌کنند، و بچه‌ها با کمک به چیدن میز غذا و شستن ظروف و… در کارها مشارکت می­کنند.

عدم بازگویی مسائل خصوصی و مشکلات خانواده به افراد غیر. اعضای خانواده مستحکم می­دانند که همواره امور بر وفق مراد و دلخواه انسان نیست. ممکن است مادر مریض شود، پدر منتقل گردد یا مصیبت بزرگ­تری اتفاق افتد؛ دراین­گونه موارد خانواده با هم­بستگی، هم­فکری و همکاری از پس مشکلات بر می­آیند. این مهارتی است که با تمرکز بر نکات مثبت، برقراری روابط مؤثر، اتکا به قوای روحانی و قابلیت انطباق، کسب کرده‌­اند و به خوبی از پس بحران‌ها برآمده‌­اند.

خانواده مکانی است برای آسایش و آرامش، ارتقای معنوی و تجدید قوا؛ و عشق سرمایه‌ای است که والدین نسبت به یکدیگر و به فرزندان خود نثار می­کنند. امنيت روانى، تعهد و وفادارى، صداقت، اعتماد، انصاف، صميميت، سعه‌ي صدر، تفاهم و اعتماد لازمه‌ي استمرار روابط زناشويى سالم است. با رعايت اين اصول همسران نسبت به هم احساس مسئوليت می­کنند و در خانه، فضايي سرشار از امنيت عاطفى ايجاد می­شود.

   مشکل يک طرف قضیه است و شيوه‌ي برخورد با آن موضوعی ديگر. در برخورد با اختلافات پیش آمده بهتر است روش مسالمت‌آميز، صميمانه و خوش‌بينانه را انتخاب کرد. عدم وجود روحيه‌ي صبر و پايداري و متانت در فراز و فرودهاي زندگي نه تنها به استمرار روابط کمکی نمی­کند، بلکه باعث از هم پاشیدگی خانواده می‌گردد. بررسی­‌های انجام شده توسط کارشناسان نشان داده؛ خانواده­‌های مستحکمی که از بحران­‌های زندگی به سلامت عبور کرده و غالبا احساس خوشبختی می­کنند ویژگی‌هایی دارند از جمله:

نسبت به یکدیگر متعهدند؛

که این امر برای توفیق خانواده دارای اهمیت حیاتی است. اعضای خانواده باید خود را وقف ارتقای هر چه بیشتر رفاه و سعادت یکدیگر کنند و بقای خانواده برای­شان هدف اصلی به شمار آید. اعضای خانواده از اختصاص وقت و انرژی کافی برای ارتقای روحیه­ی یکدیگر و ایجاد نشاط در کانون خانواده به هیچ وجه دریغ ­نکنند.

حضور افراد خانواده درکنارهم؛

گذراندن اوقات فراقت، تفریح، صرف غذا و امثالهم به تاثیرگذاری روابط متقابل، استحکام عاطفی و پیوندهای اخلاقی مابین اعضای خانواده کمک فراوانی می­نماید. به بیان روشنتر برای مستحکم نمودن پایه­‌های کانون خانواده نیاز به صرف وقت و سپری کردن زمان کافی با یکدیگر می­باشد.

تشویق و ستایش؛

در خانواده‌های مستحکم اعضای خانواده مخصوصا پدر و مادر به جای سرزنش و عیب­جویی‌های مداوم، در جست وجوی یافتن نکات مثبت فرزندان هسنند تا آنان را مورد تشویق و تمجید قرار دهند. بعد از یک روز کاری اعضای خانواده وقتی به یکدیگر می‌رسند هریک درصدد یافتن نکته­‌ای مثبت در رفتار و کارهای روزانه دیگری است تا با مورد توجه قرار دادن آن نکته و بازگو کردن آن روحیه یکدیگر را تقویت کنند.

عدم سوء­تفاهم؛

به اعتقاد روان­شناسان ارتباط مؤثر به ایجاد حس تعلق کمک می­کند و تحمل شکست‌­ها و بحران­های شدید را آسان می­‌سازد. خانواده‌های مستحکم بر این نکته تاکید می­کنند که ارتباط خوب به راحتی ایجاد نمی­گردد بلکه به مرور زمان و با تداوم و تمرین به وجود می­آید. ارتباط صحیح به معنی از بین بردن سوء­تفاهمات است. اعضای خانواده مستحکم، برای درک هر چه بهتر یکدیگر تلاش می­کنند.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید