روانشناسی

باورهای ذهنی

باورهای ذهنی - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

باید ذهن را از زباله‌ها خالی کرد و به ­جای آن اندیشه‌های مثبت نشاند. سازوکار ذهن هم مثل بسیاری از امور دیگر سیری منطقی دارد، (مطالعه شده است) منظور این است که اگر ما قوانین حاکم بر ذهن و عملکرد آن را نشناسیم بطور حتم با مشکلات زیادی مواجهه می­‌گردیم. همان­طور که برای شناخت بسیاری از بیماری­ ها یا امور فنی و صنعتی مطالعات و تحقیقات وسیعی صورت گرفته، در رابطه با رفتارهای انسان هم پژوهش‌های گسترده­ ای انجام شده که نتایج به­ دست آمده حاکی است؛ ریشه رفتارهای خوب یا بد انسان برگرفته از اندیشه و افکار اوست.

اگر علاقمندیم ذهنمان را از عادت‌های محدود کننده و پیش ­پندارهای مخرب و منفی پاک کنیم نیاز به تجارب عینی و ملموس داریم. بخش اعظمی از نیروی روانی و انسانی ما صرف جنگ با مشکلات خود ساخته، تضادهای درونی بی ­اهمیت و جزیی می‌‌گردد. همان­گونه که بشر در دوران رنسانس دست به ­تحول و تغییری عظیم به ­سوی پیشرفت و تعالی زد، هر یک از ما نیز برای رسیدن به بالندگی نیازمند نوعی رنسانس در چارچوب‌ها و باورهای ذهنی هستیم، تا افق‌های تازه­ ای را بگشایم و از آن طریق به توانایی‌هایی فردی­مان دست­ یابیم. شاید آرمان‌های رنسانس بتواند الهام ­بخش انسان امروزی برای رویارو شدن با تکاپوها و تلاطمات او باشد.

به­ طورقطع تغییر و تحولات اجتماعی ناشی از پیشرفت‌های تکنولوژیک به­ ویژه در عصر انفجار اطلاعات روی زندگی شخصی و حرف‌ه­ای هر انسانی تاثیری انکار نشدنی دارد. حال این خود ما هستیم که برای کسب آرامش بیش­تر بتوانیم خود را از زیر یوغ بردگی جریان‌های اجتماعی نوین (شبکه‌های خبری- کانال­‌های تلویزیونی- مصرف­‌گرایی- تجمل­ پرستی و….) که آثار مستقیم و غیرمستقیم منفی و زیان­‌باری دارند، رها سازیم. بزرگترین تکاپوی اکثر انسان‌ها؛ داشتن یک زندگی متعادل و دوری از فشارهای روانی است که از هر سو بر او هجوم می‌آورند.

شاید یکی از این فشارهای مشخص، هجوم داده‌های اطلاعاتی است. یعنی در دنیای زندگی می­کنیم که در آن امر ثابت و مطمئنی وجود ندارد. تحولات شتاب‌زده­ دنیای امروز منجر به نوعی بدبینی، فروپاشی احساسات و درماندگی انسان شده است. قابلیت‌ها و توانایی‌های ذهن انسان به­ گونه‌ای است که اگر بتوانیم روند جاری در آن را مدیریت کنیم؛ به­ سادگی قادر خواهیم بود از بیش­تر توانمندی‌های ذهن استفاده کنیم. ولی اگر عنان این قابلیت‌ها و توانایی ­ها خارج از دست باشد، موجبات سقوط و زوال ما را فراهم خواهند ساخت، یعنی مایه­ رکود و نزول انسان می­گردد، و زمینه­ ساز پدید آمدن مشکلات زیادی در زندگی می­شود.

درحقیقت مدیریت ذهن نوعی مراقبت و آگاهی از فعالیت‌های ذهنی­مان در جهت رشد و تعالی می­باشد، یعنی در صورت نیاز بتوانیم از انرژی ذهن در جهت ­اصلاح امور استفاده کنیم. اتفاقی که معمولا در ذهن هر انسانی می­افتد، نقب به­ گذشته یا پرواز به آینده است؛ هر دو این اعمال انرژی و پتانسیل ناب ذهن را زایل و نابود می­کنند. این کُنش‌ها ریشه­ بسیاری از اضطراب‌ها و نگرانی‌های انسان است. درجایی که با مدیریت و نظارت و ایجاد الگوهای صحیح ذهنی می­توان جلوی سفر در خاطرات گذشته و مرور تلخی‌ها و دردها و شکست­‌ها و ناکامی‌ها را گرفت، و به­ نوعی از سقوط به­ عمق پریشانی جلوگیری کرد. باور داشتن به این­ که گذشته قابل برگشت و ترمیم نیست، انرژی آن رفته و تمام شده است، و دیگر فاقد پتانسیل می­باشد، فرمول زیربنایی حل بسیاری از مشکلات روانی انسان می­‌باشد.

با مدیریت صحیح ذهن می­توانیم انرژی زنده و تپنده­ زمان حال را باتوجه و عبرت از تجارب گذشته‌ای که داشته‌­ایم و درس گرفتن از آن به­ شکلی موفقیت­‌آمیز سپری کنیم و از فیلتر زمان حال چراغ آینده­ ای درخشان را روشن سازیم. درباره­ آینده هم وضع تقریبا بر همین منوال است. هنوز انرژی وقایع زمان آینده حاصل نشده، نطفه­ آن بسته نشده، سرنوشت آن معلوم نیست، رقم نخورده است، پس اگر برای رویدادهای آینده دست به تخیل بزنیم، تصویرسازی­‌های بیهوده و خیال‌­پردازی کنیم، درحقیقت به ­واسطه­ انرژی کاذب و مخربی که تولید می­کند، سبب نگرانی، اضطراب، دلشوره و… می‌­شود. یعنی بریدن ما از واقعیت، اختلال درست کردن برای خودمان. دو عنصر گذشته و آینده و عدم مدیریت آن­‌ها، انرژی زنده و تپنده و حیاتی زمان حال، که سرمایه­ اصلی ما در آن موجود است را مورد حمله قرار می­‌دهند، و ارتباط واقعی ما با محیط اطراف را دچار اختلال و آشفتگی می­‌کنند.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید