روانشناسی

انرژی گذشته

انرژی گذشته - دکتر افشین طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

واقعیت انکارناپذیر؛ عدم تغییر گذشته است. گذشته رفته، انرژی آن تمام شده است دیگر وجود ندارد و قابل تغییر نیست. ما امروز هرچه که هستیم، برآمده از همان  گذشته ­ایم. ولی راه چاره در آینده ­ای است که گام­ های آن امروز برداشته می­ شود. گذشته، گذشته است، هرقدر ما خود را درباره ­ی اتفاقاتی که درگذشته روی داده مقصر بدانیم و احساس گناه کنیم چیزی تغییر نخواهد کرد، درحقیقت: «حس تقصیر، گذشته را عوض نمی­ کند و باعث نمی ­شود آدم بهتری شویم» (وین­دایر).

فقط رویدادهایی که درگذشته اتفاق افتاده­ اند به عنوان خاطرات در ذهن ذخیره شده است

وقتی درگذشته به­ سر می­ بریم همواره درگیر تجارب دردناک، خاطرات بد، اشتباهات انجام داده یا روزگار سخت رفته هستیم و اجازه نمی­ دهیم آن­ها دست از سرمان بردارند و ناخواسته خودمان را به حال یا آینده ای مشابه محکوم می­ کنیم.باید بپذیریم که نمی­ توانیم گذشته را تغییر دهیم.

شاید درگذشته کارهای اشتباهی کرده باشیم: «دل کسی را شکسته ­ام – ورشکست شدم – درکودکی فقیر بودم – پدرم به طرز فجیعی مُرد – درسم را تمام نکردم – در جوانی شرور بودم و… گذشته­ ی ما هرچه بوده و هراندازه زشت و بد، برای کسی مهم نیست، دیگران از آن خبر ندارند، یادآوری آن فقط باعث آزار ماست.

نمی­ توانیم گذشته را تغییر دهیم، وقتی هم خاطره­ ی گذشته را زنده می­ کنیم، در حقیقت بهره بردن از انرژی لحظه­ ی حال از چنگ­مان می­ رود.

وقتی مدام در خاطرات گذشته سیر ­کنیم و اجازه ندهیم که؛ اشتباهات، تجارب دردناک، روزگار سخت و…دست از سرمان بردارند؛ درحقیقت خود را به داشتن حال و آینده­ ای مشابه محکوم می­کنیم.

لحظه­ هایمان را از همین حالا بشماریم

باید توجه کنیم ذهن می­ تواند به روشی صحیح با قوانین جهان مقابله کند.ذهن می­ تواند به خاطرات گذشته نقب بزند،ولی زمان قابل بازگشت نیست، چون انرژی آن زایل شده و دیگر پتانسیلی ندارند. باید بپذیریم که هیچ­ کس توان تغییر گذشته را ندارد، افسوس و حسرت خوردن، تنها مصرف کردن پتانسیل ناب زمان حال در کالبد مرده ­ی گذشته است.

آیا واقعا مفهوم «گذشته،‌ گذشته» این است که باید آن را فراموش کنیم؟ آیا امکان به فراموشی سپردن گذشته‌ وجود دارد؟ گذشته بخشی از زندگی‌ است. اگر بتوانیم آن را به فراموشی بسپاریم، آیا درست عمل کرده‌ایم؟

خیلی از مردم هنوز درگذشته خود زندگی می‌کنند (حتی با مرور تلخی­ هایش)…

واقعا باگذشته‌ چگونه باید رابطه برقرار کرد؟ گذشته دیگر قابل دخل و تصرف‌ نیست و انرژی­ اش تمام شده است، اما از سوی دیگر، گذشته‌ را نمی توانیم فراموش کنیم. خاطرات در ذهن ما به­ عنوان تجارب زندگی وجود دارند که گاهی باعث هموار شدن مسیر زندگی آینده‌ ما خواهند شد.

می­ توان از اشتباهات گذشته‌ درس گرفت، ولی نباید در قفس یا زندان گذشته حبس و اسیر شویم. حتی اگر افراد را با گذشته‌شان بسنجیم، در حقیقت فرصت تغییر را از آن­ها گرفته‌ایم. انسان‌ در هر مقطع از زندگی با توجه به شرایط، نیازها و تجارب و موقعیت‌ها تصمیمی می‌گیرد، انجام اشتباهی درگذشته دلیل این نیست که شخص هم­چنان در ناآگاهی و بی‌تجربگی خواهد ماند.

اگر کسی درگذر زمان حرکت رو به­ جلو داشته باشد، می‌تواند از اشتباهاتش فاصله بگیرد و به آینده­ ی موفق خود که بر پایه­ ی تجارب گذشته بنا نهاده، امیدوار باشد.

گذشته را نمی­ توان عوض کرد، ولی آینده از اندیشه امروز ما شکل می­گیرد

موضوع این است هر پدیده، اتفاق و واقعه­ ای؛ انرژی و پتانسیل نهفته­ ای دارد که به هنگام وقوع آزاد می­ شود (مصرف می­گردد) از این­رو وقایع گذشته دیگر فاقد پتانسیل یا انرژی­ اند. ظرفیت آن­ها در همان زمان خودشان تمام شده است و امروز و در حال حاضر که ما به فکرشان می­ افتیم دیگر تنها خاطراتی هستند که ما ناخواسته در ذهن خود و گاه با اصراری بیهوده­ سعی داریم دوباره به کالبد مرده­ شان جان دهیم و از آن­ ها بهره ببریم.این کاری است که اغلب با خاطرات که حاصل وقایعی در گذشته­ اند انجام می دهیم، و البته بیش­تر هم نسبت به اتفاقات ناخوشایند و بد چنین رویکردی داریم.

«دانشمندی به نام «وایلدر پنفیلد»(جراح مغز دانشگاه­ مک گیل) هنگام معالجه ی بیماران مبتلا به صرع کشف کرد که اگر قشر مُخ در ناحیه­ ی فوقانی شقیقه به ­وسیله یک سوزن الکتریکی تحریک شود، بیمار خاطره­ ی کهنه­ ای را به و­ضوح و روشنی به ­یاد می­ آورد، یادآوری خاطره از جنس ضبط صدا و تصویر یک رویداد نبود، بلکه باز تولید آن واقعه بود، که همه­ ی حس و حال موجود در ظرفیت فضای آن خاطره را نیز شامل می­ شده است»(وضعیت آخر- تامس.آ.هریس- ترجمه­ ی اسماعیل فصیح- ص ۱۲).

در زندگی روزمره نیز گاه خاطرات و اتفاقات گذشته به همین شکل در ذهن ما دوباره تکرار می­ شوند. یک یادآوری کامل که همه ­ی وجودمان را در برمی­ گیرد (چه خوب، چه بد) اگر مربوط به وقایع ناگوار باشد، احساس غم و اندوه به ما دست می­ دهد و چنان­چه مرور خاطرات خوب و دلپذیر باشند احساس نشاط و سرزندگی می­ کنیم.

بهترین آینده در گذشته­ ای فراموش شده بنا می­ شود

گاه وقتی به گذشته نگاه می­ کنیم، متوجه می شویم که چه اندازه وقت را هدر داده­ ایم، با توهمات، اشتباهات، بطالت­ ها، یا نادانی­ ها. عدم درک ارزش و قیمت زمان و آلودن قلب و روحمان با لاطائلات مخربِ بی­ مقدار، که تنها باعث تلف شدن لحظات عمرمان ­ شده، و پشیمانی را چون آتش به جان­مان ­ انداخته است.

نوع بشر دارای ویژگی خاصی است؛ گذرزمان حجم بسیاری از دل­زدگی­ ها را محو می­ کند و به دل خوشی­ و شادی­ جلوه و عظمت می­ بخشد، در حقیقت به شکرانه­ این خصوصیت و فرمول و خصلت خاص است که می­ توانیم تلخی رویدادهای گذشته را فراموش کنیم، و در لحظه­ حال رو به آینده زندگی کنیم.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید