سه ستون اصلی نظام خانواده

سه ستون اصلی نظام خانواده عبارتند از: احترام، محبت و گذشت… که به مرور باید توسط والدین در ذهن فرزندان نهادینه شوند. در روابط خانوادگی پیوند عاطفی، تفاهم، و درک متقابل نقش سازنده ­ای دارند. روابط زن و مرد مثل یک جاده­ دو طرفه است که هر دو نفر باید به یکدیگر قدرت، نیرو، اهمیت، شخصیت، اعتماد به ­نفس، حس خوب و در یک کلام بار و انرژی مثبت بدهند و یا همه این­ها را از هم بگیرند و احساسات تخریبی جایگزینش کنند.

سالم و مثبت بودن رابطه­ زن و مرد مبنای استحکام خانواده و زیربنای آن خواهد بود، فراوانی مولفه­ های مهرورزی، دلسوزی، محبت، احترام، گذشت و… باعث تقویت و پایداری روابط و پیوندهای عاطفی بین اعضاء می­گردد و همانند سپری آن­ها را در برابر سختی­ها و ناملایمات محافظت می­کند. یکی از اصول سه­ گانه خانواده؛ احترام است. هر اجتماعی حتی یک زن و شوهر، به­ عنوان هسته­ مرکزی خانواده، براساس اصل احترام متقابل قوام می­یابد و پایدار می­گردد. اساساً احترام در همه حوزه ­های اجتماعی از خرد و کلان نقشی اساسی ایفا می­کند.

احترام از ریشه­ حرمت گرفته شده است و حرمت به معنای امری است که شخصی از آن حمایت و دفاع می­کند. در عرف و سنت اجتماعی روش­هایی برای احترام گذاشتن وجود دارد. یکی از روش­های یادگیری اجتماعی، الگوبرداری یا همان نسخه­ برداری و تقلید است که بیشتر رفتار و اعمال شخصی انسان از این طریق صورت می­گیرد. برخی افراد بی­ احترامی­ ها را به حساب آثار جانبی دوران گذار از سنت به مدرنیته می­گذارند. ولی باید توجه داشت که احترام دارای پتانسیل مثبت و فزاینده ­ای است که روابط اجتماعی را مستحکم می­سازد و ارزش­های والای انسانی را صیقل می­زند چه در دوران سنت و چه در دوران مدرن. هر چه هست به نحوه­ تربیت و پرورش فرزندان برمی­گردد. بخش عمده­ عدم رعایت موازین احترام و حرمت­ ها به کانون خانواده و آموزش و تربیت نادرست فرزندان یا روابط تخریبی پدر و مادر باز می­گردد.

کسانی که احترام بزرگترها به­ ویژه پدر و مادر را حفظ می­کنند؛ اول از همه شخصیت خودشان را بالا می­برند. در ایران به­ طور پیش ­فرض برای بزرگترها احترام قائل می­شوند: جلوی پای آن­ها بلند می­شوند، هنگام عبور از در بزرگترها اول می­گذرند، موقع غذا خوردن اول بزرگترها سر سفره می­نشینند، بسیاری از مراسم اجتماعی بدون حضور بزرگترها مشروعیت نمی­یابد. اجازه گرفتن از بزرگترها در راستای احترام گذاشتن امر واجبی محسوب می­گردد، و آن­هایی که احترام بزرگتر را نگه نمی­دارند، همواره تقبیح و سرزنش می­شوند و از نگاه کلی اجتماع مورد قبول و اقبال قرار ندارند. استفاده از الفاظ ستایش ­آمیز هنگام صدا زدن یکدیگر، خودداری از به ­کار بردن واژه­ های حقیر و ضعیف. عدم حرمت­ شکنی والدین و فرزندان، تا عدم توهین، تهمت ، غیبت و… که همگی باعث تخریب سازه­ احترام می­باشند. واژه­ های احترام برانگیز و خطاب کردن بزرگان با نام­ های ارزشمند باعث می­شود فرزندان به­ خصوص کودکان از ما تاسی کنند. شکستن حرمت و احترام نگذاشتن زن و شوهر به یکدیگر باعث تخریب ارزش­ها و گسستن رشته­ های عاطفی و کمرنگ شدن پیوندهای انسانی می­شود. خضوع و خشوع و تواضع کردن به پدر و مادر از اصول خدشه ­ناپذیر انسانی و اسلامی است. همسران موظفند از بی‌احترامی به ­یکدیگر،‌ هرچند کوچک، حذر کنند.