بروز خشونت

بروز خشونت

خشونت به عنوان یکی از مصادیق جرم همواره در جوامع بشری و سرشت انسانی وجود داشته است و معمولا ب به ­عنوان نخستین رفتار چه در مقام حمله یا دفاع در غریزه­ او تبلور می‌یابد. جنگ هم مصداقی از خشونت سازمان ­یافته شناخته می­شود. امروزه هم فقط سازوکار خشونت از ابزارهای سنتی به جدید تغییر یافته است.

خشونت به ­عنوان یک واقعیت فراگیر در تمام اقشار جامعه خودنمایی می­کند، و اغلب از افراد فرادست به فردوست اعمال می­شود. در این بین خشونت­‌های خانوادگی ­صورت ملموس‌تری دارند، که این موضوع می­تواند زنگ خطری برای نسل‌های آینده به ­عنوان قربانیان امروز و خشونت­گران فردا به حساب آید.

نزاع و درگیری، ضرب و جرح­، تجاوز و قتل در جامعه از جمله جرایمی هستند که آمار قضایی آن بسیار کمتر از واقعیات می‌باشد، زیرا بسیاری از قربانیان از ترس آبروی‌شان شکایت نمی­کنند، یا در همان مراحل اولیه منصرف می­شوند. در بسیاری از نزاع‌های خیابانی، درگیری‌های فیزیکی، ضرب و جرح­‌ها متهمان شناسایی نمی­شوند یا اساسا پرونده قضایی تشکیل نمی­شود و موضوع بدون نتیجه می­ماند.

بروز خشونت معمولا به دو صورت آنی و اتفاقی یا سازمان­ یافته و با قصد قبلی صورت می‌گیرد. خشونت‌های آنی به­ دلیل پایین بودن آستانه­ مقاومت روانی با وقوع حادثه‌ای کوچک و ایجاد تحریک، شخص تحت تاثیر قرار می­گیرد و از خود واکنش نشان می­دهد. به ­عبارت روشن­تر فرد به علت فقدان فرهنگ تعامل و ضعف در توجیه و رفع مشکلات قادر نیست اختلاف بین خود و دیگران را از طریق گفت­گو و روش‌های مسالمت­ آمیز حل و فصل کند.

درگیری فیزیکی

درگذشته، بافت­های اخلاقی جامعه­ قوی­تر و اعتقادات دینی محکم­تر بود، افراد هنگام مواجهه با مشکلات یا حتا در ارتکاب جرم و چه درگیری فیزیکی سعی می­کردند از خشونت بپرهیزند. استفاده از سلاح سرد اغلب برای ترساندن یا زخمی سطحی زدن بود، یعنی چاقوکش‌های حرفه‌ا­یی هم با نوک چاقو اصطلاحا تیزی می­زدند تا زهر چشم بگیرد و دعوا خاتمه پیدا می­کرد.

ولی امروزه با کوچک­ترین درگیری به دلایل متعدد، از جمله پایین بودن آستانه تحمل، بسیاری از درگیری‌ها و نزاع‌های خشونت‌بار به نتایجی ناگوار منتهی می‌گردد. متاسفانه استفاده سلاح سرد در خشونتهای امروزی افزایش زیادی پیدا کرده است و خرید و فروش این سلاح­ها نیز بسیار متداول شده است و جوانان در به کارگیری از آن وسوسه می­شوند که گاه در نخستین برخورد منجر به قتل می­شود.

زمانی که شرایط ارتکاب جرم فراهم می­شود، افراد در مقابل محرک­ها، واکنش­های مختلفی نشان می­دهند که با توان روحی مهاجم، شرایط سنی و فرهنگی او و حتا سطح تحصیلاتش متنوع خواهد بود. بارها مشاهده شده که به ­علت شدت تحریک‌پذیری خارجی و ناتوانی در مدیریت خشم به طوری عنان از دست می­دهند که در یک لحظه به ­صورت جنون ­آمیزی ازکوره در رفته و رفتاری بسیار خشن بروز می­دهند.

مسائل ناموسی خانوادگی، حس مالکیت مردان نسبت به زنان گاه آن­ها را وا­دار می‌کند از زور به ­عنوان یک سلاح برنده استفاده کنند. برخوردهای کیفری، قهری و سلبی در تدابیر انتظامی و قضایی در دراز مدت نه تنها نتوانسته خشونت را تحلیل و تقلیل کند، بلکه گاه موجب شیوع آن نیز شده است. توسل به خشونت برای مهار آن تنها می­تواند تاییدی بر خشونت باشد و استفاده از آن فقط برای یک مقطع زمانی کاربرد دارد. درحالی­که باید برای جلوگیری از این خشونت­ها ریشه­ یابی­ هایی صورت گیرد.

تجربه نشان می­دهد که برای مبارزه با جرم و پیشگیری از خشونت ابتدا باید نسبت به رفع مشکلات اقتصادی، فرهنگی، آموزشی جوانان و مردم برنامه‌ریزی نمود. عدم مبارزه با فساد و برخورد نکردن با رانت­خوارها در جامعه موجب شده است که برخی افراد بی­نظمی را در جامعه رواج دهند. افزایش بار فرهنگی و آموزشی از دوران دبستان در جهت آموزش مهار خشونت می­تواند تا حدودی زیادی کارساز باشد.

«نوربوت الیاس» متفکر و جامعه­ شناس آلمانی، پروژه­ فکری را دنبال می­کرد که خود نام «فرآیند متمدن شدن» برای آن نهاد. او در پی فرآیندهایی بود که در طول تاریخ، ما انسان­ها را از موجوداتی «طبیعی» تبدیل به موجوداتی «متمدن» کرده است. این فرآیند، بیش از هرچیز داستان مهار عواطف و احساسات طبیعی و غریزی انسان­هاست. در این عقیده؛ تمدن از راه اِعمال سلطه­ بیش­تر به­ دست می­ آید. سلطه ­بر بدن، بر رفتار غیرقابل پیش­ بینی، مهار خشونت و جنگ و پرخاشگری، مهار میل جنسی و مسایلی از این دست.