اجتماعی

این قدر ناشکری نکنید

این قدر ناشکری نکنید - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

این قدر ناشکری نکنید

دورتادور ما را آدم­هایی گرفته ­اند، که فقط بلدند شکایت کنند، ولی توان ارایه راه ­حل ندارند؛ اکثرشان در حل ساده ­ترین مسایل شخصی خودشان مانده ­اند؛ ولی تا دل­تان بخواهد غُر می­زنند و ناله و اعتراض می­کنند و برای دیگران دستورالعمل صادر میکنند. اگر به سخنان بیهوده­ آن­ها گوش دهیم، ذهن­مان تبدیل به زباله­ دانی می­شود.

برای بعضی از مردم مهم نیست که در مورد چه چیزی اعتراض کنند؛ مهم اعتراض کردن­ است؛ یک وقت درباره­ سیاست­ های دولت؛ زمانی درباره­­ گرانی؛ یک­بار در مورد آسفالت ­خیابان؛ گرما و سرما؛ یک­نواختی زندگی؛ ناهماهنگی دخل و خرج؛ خستگي روزانه؛ كارهاي كمرشكن خانه و خیلی چیزهای دیگر.

خلاصه باید درباره­ موضوعی نق بزنند؛ گویا بخشی از زندگی­شان شده و هميشه آماده­ پهن كردن سفره­ دل­شان هستند؛ دنيا و روزگار را نكوهش مي­كنند و مدام دنبال مقصر مي­گردند. به ­­هرجا پا بگذارید با چنین آدم­هایی روب­رو می­شوید. متأسفانه این روزها كمتر کسی را می­ بينید که حرف­ هاي منفي نزند. ما ناشکرهایی قهار با توقعات بالا هستیم. خیلی چیزها در زندگی وصله ­های ناهمگُونی هستند که تغییرناپذیرند؛ چه می­شود کرد؟ با ناله و فغان چه چیزی را می­توان عوض کرد؟

به­­ ندرت افرادی را می­بینیم که درباره­ راه­ حل­ها و امکانات موجود فکر کنند. شاید به همين­ دلیل­، انتقاد مُخرب بسیار آسان­تر از تفکر سازنده است. خطر اصلی بیرونی که همواره خوش­ بینی را تهدید می­کند، در حقيقت انتقاد مخرب است. البته انتقاد کردن آسان­تر از ارائه راه­ حل است.

رها شدن از افكارمنفي

رها شدن از دست افكارمنفي كار ساده ­اي­ است؛ فقط كمي صبر و حوصله مي­خواهد. اولين اصل، ماندن­ در لحظه­­ حال است. نمي­توان نسبت به تمام زندگي تجديد­ نظركلي كرد، بلكه بايد به ­مرور زمان؛ باورها، افكار و رفتارهاي منفي و نادرست را يكي­يكي اصلاح نمود تا رفته ­رفته خوش­بيني ملكه­ ذهن­مان گردد. افراد بدبین علت رویدادهای ناگوار را دایمی می­دانند؛ در نتیجه فکر می­کنند که اتفاقات بد همیشگی­ اند؛ از این­رو نسبت به اطرافیان، زندگی و همه چیز منفی و بدبین می­شوند.

آدم­های­ خوش­بین وقایع ناگوار را موقتی می­دانند. آن­ها به ­هنگام بروز مشکلات سخت بر این باورند که ممکن ­است روزنه­ ای باز شود و اوضاع تغییر کند. در مقابل، بدبین­ ها به ­دنبال انتقام از کسانی هستند که گمان مي­برند درگذشته به آن­ها بدي کرده ­اند. اما خوش­بین­ ها دنبال خواسته­ هاشان مي­روند؛ وقتی مشکلی هم پيش ­مي­آيد، پیش­ داوری نمي­كنند و اهل گذشت، دوست ­داشتن و جوشش با اطرافیان بوده، و بيش­تر برون­گرا هستند.

خوش­بین ­ها دارای جرأت بیش­تری هستند؛ اعتماد به­ نفس و عزت­نفس بالایی دارند؛ هم­دلی­ شان زیاد و انعطاف­ پذیرند؛ آن­ها بیش­تر دنبال حل­ مسأله هستند تا این­که روی یک موضوع بی­ اهمیت باقی بمانند و سرسختانه پافشاری کنند. در کنار خوش ­بینی باید با ­وجدان، با ایمان، معقول و متفکر بود؛ خوش ­بینی نباید جای­ خود را با ساده ­لوحی عوض­ کند. می­شود عادت­ های كهنه را به ­فراموشی سپرد و خوش ­بینی را جایگزین آن­ها نمود. خوش­ بینی مهارتی ا­ست که هر انسانی می­تواند به­ خوبی آن را فرا گیرد.

وقتي گام ­به ­گام به­ سوي خوش ­بیني نزديك مي­شويم درست مثل آن است که تصاويري در تاريكي شب پيدا نباشند، اما آرام ­آرام با بالا آمدن خورشید، در روشنايي روز پيش چشمان­مان ظاهر ­شوند و همه چيز را كامل ­ببينيم؛ پس در آن لحظه به خودمان نهيب مي­زنيم؛ هيچ خبري نيست؛ امروز هوا عالي­ و روزي زيبا و بي­ نقص است؛ زمين از گرماي آفتاب به ­وجد آمده، باد لاي شاخه ­ها مي­ وزد؛ پرنده ­ها پرواز مي­كنند؛ بچه ­ها مي­گريند؛ خيابان­ها شلوغ است؛ زن و شوهرها جر و بحث دارند؛ دخترها مي­خندند؛ پسرها شیطنت مي­كنند؛ عده ­اي مي­ ميرند؛ نوزاداني به­ دنيا مي ­آيند و… به صبحی که دوباره شروع­ کرده ­اید فکر کنید،؛ به خورشید یا قطره­ های باران؛ نگذارید بعضی­ ها خیال کنند سرباز بی ­اسلحه و پا شکسته ­ای هستید که فقط چشم ­های دیگران را نمناک می­کنید.خلاصه این­که امروز هم مثل همه­ روزهای خداست.

بهتر است چاي دم کنیم یا قهوه درست كنيم؛ به­ ديدن كسي برويم یا كتابي بخوانيم؛ چرا که قرار نيست هيچ اتفاق بدي بيفتد. در این شرایط نهايت تلاش خود را خواهيم كرد تا افكار بي­ ربط و حاشيه ­اي به ذهن­مان وارد نشود. به ­موفقیت­ های خود درگذشته اعتراف کرده و اتفاقات خوب را به­­ عنوان نتیجه­ تلاش­مان تجزیه و تحلیل کنیم؛ به کمالات و فضایل اخلاقی­ خود احترام بگذاریم و خود را دست ­کم نگیریم.

زندگی با عینک خوش­بینی

همه­ ما با مثل­ها و حکایت ­های زیادی در مورد خوش ­بینی برخورد کرده ­ایم، اما ممکن است قدرت حقیقی دیدن جهان را از طریق عینک خوش­ بینی درک نکرده باشیم؛ قدرتی­ که می­تواند بر همه چیز اثر بسیاري بگذارد؛ از زندگی روزمره و انتخاب همسر گرفته تا گزینه­ های شغلی و موفقیت­ های ديگر.

کارنامه­ هر یک از ما پُر از عیوب اخلاقی ریز و درشتی ا­ست که با همت و اراده می­توانیم آن­ها را اصلاح کنیم؛ ما خوش ­باورهای ساده­ اندیش یا دیوانه نیستیم که بیهوده بخندیم؛ فقط براین باوریم که ورای همه چیز، خدای مهربانی هست که منشأ همه­ خوبی­ ها وخوش­بینی ­ها است و تنها اوست که همیشه می­ماند و راه درست را  به ما نشان­ می­دهد.

به ­راستی چ­قدر این­گونه هستیم؟ بهتر است با افرادی نشست و برخواست کنیم که هروقت یادمان رفت، ناخودآگاه به ذهن­ ما تلنگر زده و امید را به یادمان آورند. اما متاسفانه، تعداد بدبین ­ها در جامعه امروز بسیار بیش­تر از خوش­بین ­ها است. با این وجود خوش ­بینی یعنی داشتن چشم ­انداز مثبت نسبت به ­زندگی و جست­جو برای شادی و خوشی. خوش­بین بودن، هزینه ­ای در بر ندارد؛ زمان زیادی هم نمی­برد، اما سود آن بی­ شمار است.

اگر یک روز صبح تصادف­ كنيم و با این اتفاق کوچک به زمین و زمان بد بگوییم، چنين رفتاري عين بدبیني­ است؛ انسان خوش­بین ضمن قبول پیشامد بد، آن­را به ­دیگران تعمیم  نمی­دهد. انسان­ این توانایی را دارد که عادت­ های خوب را در شخصیت­ خود پرورش دهد. خوش­بين ­ها بر اين باورند ­که همه­ انسان­ها خوب هستند، مگر خلافش ثابت شود، اما  بدبین­ ها، خیال می­کنند همه بد هستند، مگر خلافش ثابت شود!

آدم خوش­بین خودش را از دروازه­ جهنم دور کرده است. شاید ما نتوانیم جهان را درست ­نماييم، ولی می­توانیم خود و اطرافیان­مان را اصلاح کنیم. آدم­های بدبین همه چيز را سیاه مي­بینند، در مقابل خوش­بین ­ها همه چیز را سفید و روشن درک می­کنند؛ خوش­بین ­ها معقول و متفکرند، بدبين ­ها احساسي و هيجاني؛ آدم بدبین آن­قدر به درهای بسته نگاه می­کند که درهای باز را هم بسته می­بیند. خوش­بین­ ها حرف منفی نمی­زنند، فقط بدی­ ها و کمبودها را­  نمی­ بینند. خوش­بین­ ها و بدبین­ ها مثل زنبور و مگس هستند. زنبورها می­گردند تا گُل را پیدا کنند، ولی مگس­ ها می­گردند زخمی بر بدن و کثافتی پیدا و از آن تغذیه­ کنند. خوش­بین­ ها انتقاد­ پذیرند؛ چون هیچ­وقت خودشان را بدون نقص نمی­دانند.

اگر دقت کرده باشید، در کودکی تمایل بيش­تري به خوش ­بيني داريم اما وقتی سن­مان بالاتر می­رود، ­به لجن­زار اطراف فرو رفته و کم­ کم بدبین می­شویم. با چنین باوری، زیستن توانایی بی ­اندازه­ و مسوولیتی بی­ حد به انسان می­دهد؛ برای همین است ­که اکثر مردم از ترس پذيرفتن مسوولیت، از خیر این توانایی هم ­ می­گذرند و عمرشان را، به­ جای زیستن واقعی، صرف غُر زدن و در جازدن می­کنند. شما از کدام دسته ­اید؟!

آدم خوش­بین براي رسیدن به اهداف خود، تلاش میكند

خوش ­بینی در معنا­ بخشیدن به ­زندگی، نقش اساسی دارد. اگر بخواهیم زندگی خوب و کارآمدی داشته باشیم، باید بدبینی را به چالش بكشيم. این ­که لبخند بزنیم و به خودمان و دیگران مرتب بگوییم «همه­ چیز بر وفق مراد پیش خواهد رفت» کافی نیست. باید به ­­دنبال راه­ حل­هایي فراتر از؛ «شادباش» یا «نگران ­نباش» باشيم. همان­طور که بدبینی ما را به عقب می­راند، خوش­­ باوري نیز ما را از حرکت به­ جلو باز می­دارد.

بعضی­ ها ادعا می­کنند که نه بدبین هستند نه خوش­بین، بلکه واقع ­بین­ اند؛ این افراد تمایل دارند پای­بندی خود را به ­­واقعیت بر اساس قضاوت­ های خردمندانه ابراز کنند. ما می­توانیم در عین خوش­بینی، واقع­بین هم باشیم. ماهیت جهان و بالاتر از آن؛ هستی به­­ گونه ­اي­ است كه برای واقع­بین بودن باید از مسير خوش­بیني گذشت. دنیا سرشار از فرصت ­ها و چالش ­ها است، آن­قدر چیزهای خوب در دنیا و دور و بر ما وجود دارد که بدی­ ها در برابرشان هیچ ­اند و به ­­حساب نمی­آیند؛ البته این در صورتی ا­ست­ که بدی­ ها، شکست­ ها و جفاهایی که سرمان می­آید را بد بدانیم. اما اگر از جنبه مثبت به ­آن­ها نگاه­ کنیم، دیگر عالم سرشار از خوبی ­ها و  فرصت­ ها است؛ فقط چشم دیدن می­خواهد و شعور درک کردن.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید