اجتماعی

نخبه‌گان یا قهرمانان

نخبه‌گان یا قهرمانان - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

نخبه‌گان یا قهرمانان

در هر جامعه‌ای نخبگان سیاسی، علمی، ادبی، ورزشی، هنری و دیگر نخبگان از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند؛ چون جوهر، ذات، ساختار روانى و درونى، رفتار و روحيات فردی یا به‌عبارتی ديگر، عناصر باطنى که شخصیت آنان را شكل مى‌بخشد با ديگران متمايز است.

گسترش مطالعات و نظريه‌پردازى‌ها درباره انسان در ابعاد و زواياى مختلف و با استفاده از روش‌ها و منابع متنوع از یک سو، و انشعاب و تفكيك علوم از سوى ديگر، موجب شده است تا بحث انسان و شخصيت او و جايگاهش در جهان هستى، در پهنه وسيعى از مكاتب دينى و فلسفى و رشته‌هاى علمى و آکادمیک مطرح و بررسى شود، و طبعاً طيف وسيعى از انديشمندان قديم و جديد و ارباب مكاتب و اديان با تخصص‌ها و گرايش‌ها و سليقه‌ها و مبانى فكرى گوناگون در اين عرصه به ابراز ايده‌ها و افكار خود پرداخته‌اند.

مجموعه ويژگى‌هاى روحى و جسمى يك فرد اعم از اين‌كه جزو نخبگان و نوابغ باشد يا يك فرد عادى؛ مايه‌هاى درونى شخصيت، قدرت عمل و اقدام و نفوذ اجتماعى اوست که وی را مبدل به فردی شاخص و برجسته می‌کند. یعنی آنان کارها و ابتكاراتى انجام مى‌دهند كه از عهده اكثريت افراد جامعه و توده مردم برنمى‌آيد، لذا از ايشان تحت عنوان «نوابغ» و «نخبگان» ياد مى‌شود.

مردم به قهرمان نیاز دارند. مردم‌ قهرمانان را دوست دارند. چه قهرمان ملی، چه قهرمان تاریخی. حتا نخبگان و شخصیت‌های مطرح و برجسته علمی و سیاسی و فرهنگی تا زمانی که نقش قهرمان را به خود نگرفته‌اند، چندان مورد وثوق مردم واقع نخواهند شد. مردم تمام دنيا از هر تمدني که باشند در انتظار قهرمان هستند. در پيش روي ما نام صدها قهرمان اسطوره‌اي و … وجود دارد که فرزندان زمان خويش بوده‌اند.

کسوت قهرمان و چهره او

مردم غرور تخریب شده، اعتماد به‌نفس شکسته، رنج‌ها و خستگی‌های زندگی خود را در کسوت قهرمان و چهره او می‌بینند که بر همه آن‌ها پیروز شده است. قهرمان نقطه انسجام احساسات و غرور یک جامعه است. به همین سبب برخی افراد تبدیل به یک قهرمان در سطحی فراگیر می‌شوند. فردی بنا به موقعیت خاص خودش، تبدیل به یک قهرمان هنری، ورزشی، فرهنگی و… در سطح ملی یا جهانی می‌شود و آن وقت انتظار جامعه از چنین افرادی، فراتر از یک فرد معمولی است. داشتن قهرمان سبب می‌شود تا افراد در راه رسیدن به اهداف‌شان او را الگو قرار دهند و بیش از پیش تلاش کنند.

مردم به نخبگان ورزشی و هنری اهمیت بیشتری می‌دهند، چون آن‌ها با احساسات، عواطف و دل آدم‌ها ارتباط برقرار می‌کنند، درحقیقت نخبگان این دو قشر، در همه جای دنیا، تاثیری کلیدی و مهم بر روح و روان افراد جامعه می‌گذارند. انسان‌ها در پرده سینما، هنر، اجتماع و مسابقات ورزشی با قهرمان‌شان هم‌ذات پنداری کرده و تمام غرور تخریب شده، شکست‌ها و ناکامی‌های خودشان را در سیما و قالب قهرمان پیدا می‌کنند.

در مقابل نخبگان سیاسی، علمی و… فاقد پایگاه و نفوذ قابل ملاحظه‌ای در میان مردم می‌باشند. هر چند در برخی انتخابات و یا رقابت‌های علمی رای یا رتبه بالایی هم آورده باشند باز هم دلیلی بر حمایت احساسی و عاطفی مردم از ایشان نیست.

انسان‌ها گاهي در انتظار قهرماني هستند که بيايد و تحولات بنياديني را يک شبه فراهم سازد. آن‌ها پشت سر يک قهرمان هورا مي‌کشند او را به اوج مي‌رسانند و بعد به خانه‌هايشان مي‌روند و منتظر مي‌مانند تا قهرمان همه کارها و اصلاحات را انجام دهد.

قهرمان باید بداند در چه موقعیت و چه زمانی چه بگوید و چه انجام دهد

قهرمان‌ها الگوهای خوب انسانی هستند که مسیر درست رشد و زندگی را به ما نشان می‌دهند. قهرمان‌ها همان کسانی هستند که کنار ما زندگی می‌کنند، نه دور از ما. قهرمان‌ها اغلب انسان‌ساز و پرمایه هستند و نه سطحی و لحظه‌ای. قهرمان فردی است در نهایت فروتنی و تواضع. کسی که در اوج هنوز کسوت شاگرد بودنش را فراموش نکرده.

قهرمان‌های واقعی زندگی همان کسانی هستند که به قدری ما را در عشق‌شان سهیم می‌کنند که کم‌کم انرژی حرکت ما را هم فراهم می‌کند. کسی قهرمان است که مسیرش را با محبت و عشق و صفا آذین کند تا سایرین هم از این مسیر گذر کنند و بهره ببرند.

وجود قهرمان و موفقیت‌های او باعث می‌گردد افراد جامعه با هم‌ذات‌ پنداری کسب چنان موفقیتی را باور کنند و با رضایت خاطر بتوانند با مشکلات زندگی راحت‌تر کنار بیایند. اساسا کارکرد اسطوره و قهرمان در همین است که مردم را در زندگی واقعی امیدوارتر کند. نخبه‌گانی که رخت قهرمانی به تن کرده‌اند، چون از جایگاه اجتماعی و کاریزمای تاثیرگزاری برخوردارند، با ورود به بسیاری از معضلات اجتماعی و فرهنگی و مردمی می‌توانند مشکلات را حل یا ختم به خیر نمایند.

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید