روان­شناسی ورزش

 روان­شناسی ورزش :

روان­شناسی ورزش به مطالعه­ علمی رفتار و انگیزه­‌های افراد (ورزشکاران) در تمرین و فعالیت‌های ورزشی می‌پردازد. روان­شناسان ورزش در جست­جوی شناسایی کودکان، نوجوانان و ورزشکاران نُخبه و بااستعداد هستند، همچنین به معلولان جسمی و روانی، نُخبگان و ورزشکاران عادی کمک می­کنند تا در فعالیت­‌های ورزشی به اوج عملکرد و رضایت شخصی دست پیدا کنند. روان­شناسی ورزش کمک می­کند تا مربیان بتوانند رفتارهای ورزشکاران را پیش­ بینی و بازده آنان را بالا ببرند.

اجزاء و مولفه­ های کاربردی روان­شناسی ورزش:

۱- انگیزش

۲- اعتماد به­ نفس

۳- هدف­‌گزینی

۴- تمرکز و توجه

۵- برانگیختگی

۶- استرس

۷- اضطراب

۸- پرخاشگری

۹- تسهیل­ اجتماعی

۱۰- خودکلامی

روان­شناسان ورزش بالینی با استفاده از یافته­‌های پژوهشی، به ورزشکاران کمک می­کنند تا با عواملی که مانع رسیدن­ آن­ها به عملکرد بالقوه‌شان می­شود، مقابله نمایند. از سوی دیگر روان­شناسان تربیتی ورزش، مهارت‌های روانی را آموزش می­دهند تا ورزشکاران و مربیان درباره­ چگونگی برطرف کردن این موانع آگاهی یابند.

روان­شناسان پژوهشی ورزش اثرات رفتارهای درمانی مختلف و موقعیت­‌های محیطی بر وضع روانی ورزشکار، توانایی اجرای مهارت‌های ورزشی یا هر دو را بررسی می­نمایند. شاخه‌های جدیدتر در برگیرنده­ روان­-فیزیولوژی و روان­شناسی تمرین هستند که هر دو ره یافت­ه‌ای گسترده و پیچیده‌تری را برای مطالعه­ عملکرد انسانی ارایه می­کنند.

روان­شناسی ورزش حاوی شیوه‌های برانگیزنده­ ورزشکاران است، به­ گونه‌ای­ که هر ورزشکار بتواند در بالاترین حد توانایی خود به رقابت بپردازد. ورزشکاران در این راستا باید راهبردهایی را به­ کارگیرند تا در برابر رقیب روحیه­‌شان را نبازند، از داروها سوء­ استفاده نکنند، روش­‌های تیمی موفقیت‌آمیزی را به­ کاربرده، و مهارت­‌های مناسب را بیاموزند.

تعریفی دیگر از روان­شناسی ورزش:

توصیف، تبیین و پیش‌بینی نگرش‌­ها، احساسات و رفتار ورزشکاران، مربیان و حتا تماشاگران و اشخاص آشنا با زیرساخت‌های رقابت­‌های ­ورزشی را روان­شناسی ورزش می­نامند.

مزایای مطالعه و آشنایی با روان­شناسی ورزش:

۱- در شناسایی و حل مشکلات ورزشکار به مربی کمک می­کند.

۲- به مربی کمک ­می­کند؛ با واکنش‌های ورزشکار در شرایط استرس­ زا آشنا شود.

۳- کمک می­کند تا ورزشکار اعتماد به­ نفس، اراده و سایر ویژگی­‌های شخصیتی مثبت را در خود تقویت کرده و عناصر منفی مانند: پرخاشگری، تنش، اضطراب و مانند آن را کاهش داده یا مهار ­نماید.

۴- با استفاده از فنون مداخله، ویژگی‌های ورزشکاران، غیر ورزشکاران، تماشاچیان و بازیکنان متعدد هر تیم یا باشگاه را شناسایی می­کند.

۵- مربی با به­‌کارگیری فنون برون‌فکنی، به احساسات درونی ورزشکار: ترس‌­ها، آرزوها، امیدها و عقده­‌هایی که مربی از آن­ها بی­‌اطلاع است، دست می‌یابد.

۶- ویژگی‌های مختلف استادان و مربیان را کشف می­کند.

۷- با به­ کار بردن علم جامعه‌شناسی، روابط بین هنرجوها (درون گروهی) را آشکار می­کند.

۸- به مربی کمک می­کند تا اختلالات روانی ورزشکاران را اندازه‌گیری نماید.

۹- برای مهار عوامل منفی جهت بهبود عملکرد فردی ورزشکاران مفید می­باشد.

۱۰- به مربیان و استادان کمک ­می­کند تا توانایی بالقوه ورزشکاران را به فعل تبدیل نمایند.

۱۱- به مربیان کمک می­کند تا رفتار هنرجویان را درک کرده و با چگونگی تغییر و اصلاح آن­ها برای بهبود عملکردشان آشنا شوند.

۱۲- به مربیان و استادان کمک خواهد کرد تا محدودیت‌­ها و قلمرو یادگیری را درک کرده و با شیوه­‌های ایجاد انگیزه در ورزشکاران آشنا شوند.

۱۳- با درک تفاوت­‌های فردی و ایجاد انگیزش به استادان و مربیان کمک خواهد کرد تا ورزشکاران را به شکل موثرتری آموزش دهند.

۱۴- اگر مربی‌­ها از دلایل روانی تیم­‌های مختلف اطلاع داشته باشند، در گزینش ورزشکاران موفق‌ترند.

۱۵- کمک می­کند تا بازیکنان با تجزیه و تحلیل کار خود عملکردشان را بهبود بخشند.

۱۶- به­ دست­ آوردن توانایی توصیف رفتار در موقعیت­‌های یادگیری، تمرین و مسابقه.

۱۷- به ­دست­ آوردن قدرت تشخیص علت واقعی بروز برخی از رفتارهای ورزشکاران.

۱۸- افزایش قدرت پیش­گیری رفتارها با توجه به شناخت ورزشکار از محیط ورزشی.

۱۹- توانایی تغییر رفتار (دستکاری و تسلط بر رفتار) به ­منظور ارتقای عملکرد ورزشکار.

۲۰- تشخیص زیرساخت‌های شخصیتی افراد و اشراف به تفاوت‌های فردی میان ورزشکاران.