اجتماعی

بخشش و گذشت

بخشش و گذشت - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

راه بهتری ­هم برای زندگی وجود دارد؛ این­ راه نیازمند قدرتی است ­بنام «بخشش و گذشت» که با ­تمرین به­ دست می‌آید. به­ مرور زمان می­توان هنر بخشنده بودن را یاد گرفت. تنها باید گرفت که چگونه مخزن ­احساسات خود ­را خالی کنیم (بدون این­که منفجر شود) و از شر آن خلاص شویم. خشم، ترس، انزجار را باید بیرون ریخت. وقتـی مخـزن احسـاسات منفی درون را خالی کردیم، باید آن ­را با عشق، آرامش و صبر پر نماییم.

بخشش و گذشت کلید رهاسازی از ترس و اضطراب و خشم است

هیچ چیز در زندگی دایمی نیست و تمام چیزهایی که دوست داریم، روزی پژ مرده و نابود خواهند شد. دل­ ما ممکن است بشکند؛ ناراحت شویم؛ به­ ما خیانت کرده یا ناامیدمان کنند، اما واقعیت زندگی همین است و نمی­توان از آن فرار کرد. وقتی برای فردی اتفاق وحشتناکی مثل: خیانت در رفاقت، قتل، تجاوز به عنف و… پیش می­‌آید، احساس خشم و ترس می­کند و خود را در قالب قربانی بی‌گناهی می­بیند که مورد ظلم واقع شده و به­ دنبال انتقام برمی­‌آید تا شاید از درد و هراس فزاینده­ درون آسوده گردد.

اتفاقات­ دردناکی که برای ما می‌­افتد، زخم‌های عمیق روانی پدید می‌آورد و طبیعی ا­ست که خواهان عدالت و انتقام باشیم، اما نکته­ مهم، یادگیری چگونگی رهایی از رنج اسارت روانی­ آن فاجعه­ شوم است. هرچه کمتر در احساسات مخرب و ویرانگر غوطه‌ور شویم، به کمک نیروی پویا و بالنده­ بخشش و گذشت و عفو، کیفیت زندگی­­مان بهتر خواهد شد. بخشیدن دیگران به­ معنای فراموش کردن اشتباهات آن‌ها نیست، بلکه به مفهوم پشت سرگذاشتن زجر و انزجار است. به این نکته توجه داشته باشیم که نفرت، بار سنگینی را روی دوش ما قرار می­دهد، اما بدترین آسیب تنفر این است­ که امکان شاد بودن را از ما می­گیرد؛ گاه حتا نمی­توانیم کسانی که مرده‌اند را هم ببخشیم.

چگونه ­می‌بخشیم؟

اگر ما چارچوب تعصبات و داوری‌های بسته­ خود را وارد روابط­‌مان کنیم، هرگز به آرامش، سعادت و خوش­بختی واقعی نمی­رسیم. اگر همه­ انسان‌ها خطا می­کنند، اما در مقابل بخشش و گذشت- که یکی از برکات آفرینش است –  نیز در جای خود می­تواند مؤثر واقع شده، از اشتباهات بعدی پیشگیری کند. بهتر است بیاموزیم که چگونه خود و دیگران را ببخشیم تا ریشه‌های آرامش را در قلب­مان محکم­تر کنیم. کسی که می­بخشد روحش را در بخشش و گذشت آزاد می­کند؛ نه شخصی­ که بخشیده  می­شود.

اعتقادات و باورهایی که درباره­­ بخشش و گذشت داریم، میزان علاقه و رقبت ما را برای بخشیدن مشخص می­کنند؛ و درنتیجه به­­ طور گسترده، چگونگی شاد بودن و آرامش­­‌مان تحت ­تاثیر قرار می­گیرد. بخشش و گذشت، این توهم را که ما قربانی آسیب­‌ها و اشتباهات گذشته هستیم، درهم می­شکند. (خیلی­‌ها نسبت به پدر یا مادر خود احساس خشم و نفرتی پنهانی دارند که مربوط می­شود به مشکلات دوران کودکی. چنین افرادی برای رهایی از این گرفتاری روانی باید راه بخشش و گذشت پدر و مادر­شان را پیدا کنند تا از چنگ عذاب­ دایمی خشم نجات یابند).

ما قربانی گذشته‌مان نیستیم؛ بلکه قهرمان داستان­ خودمانیم. گذشته، گذشته است و نمی­توانیم آن­­را برگردانده یا عوض کنیم. بهترین کار این است که یاد بگیریم خودمان را به­ خاطر اشتباهات­مان سرزنش نکنیم. (شرمندگی و احساس­ گناه از جمله مواردی است که به انسان اجازه­ رشد نمی­دهد). انسان­ جایزالخطاست و بهتر است در اولین قدم، وقایع گذشته زندگی را فراموش کنیم. دیگر این­که هیچ داستان­ غم­ انگیزی از زندگی­مان را برای دیگران تعریف نکنیم؛  داستان‌های غمناک حاکی از آن است که ما احساس بدی نسبت به­ خود داریم.

بعضی وقت‌­ها بخشیدن کار آسانی نیست؛ در این موارد احساسات بر عقل می­­‌چربد و نمی­توانیم به­­ سادگی با موضوع پیش ­آمده کنار بیاییم؛ پس دست به­ دشمن‌سازی می­زنیم؛ اتهام وارد می‌آوریم، محکوم می­کنیم؛ طرد می­‌سازیم؛ نفرین می‌فرستیم و… هرگز در فضایی چنین سرشار از خشم و عیب­ جویی نمی­توان بخشش و گذشت را عملی کرد.

«بخشش و گذشت یعنی قدرت غلبه بر ترس و رهایی از درد»

وقتی به هرنوع و دلیلی آسیب می­بینیم، داستان‌هایی درباره­ بی­‌عدالتی و ظلمی می­‌سازیم که در حق ما شده است؛ سپس بارها و بارها آن­را تکرار می­کنیم. خیلی از ما در این داستان­­‌ها گرفتار شده و نمی­توانیم صفحه­ جدیدی در ذهن ورق بزنیم. این داستان‌ها شامل سه بخش­اند و این بخش‌ها باعث کاهش خُلق مثبت و اضطراب زیاد و عدم رضایت در زندگی می­شوند؛

۱- موضوع را از دیدگاه من (خودخواهانه) بررسی ­می­کنیم.

۲- به­ جای آن­ که با متخلف عادلانه برخورد کنیم، او را سرزنش می‌­نماییم.

۳- برای خودمان یک شکواییه می‌سازیم و مدام به آن فکر می­کنیم.

«مراقب باشیم کفش­‌های­مان محکم به زمین نچسبد»

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید