نظریه شناخت اجتماعی
در نظریه شناخت اجتماعی، یادگیری بیشتر به صورت پردازش آگاهی انجام میپذیرد، به این معنا که اطلاعات مربوط به ساختار رفتار یا رویدادهای محیطی به بازنماییهای نمادی تبدیل میشوند. یادگیری در نتیجه اعمال خود فرد حاصل میشود. رفتارهایی که بر اثر پیامدهای موفقیت آمیز به دست میآیند و به خاطر سپرده میشوند، اما آنهایی که به ناکامی و شکست میانجامند فراموش میگردند.
در بسیاری از یادگیریها آدمی بی آنکه عمل آشکار و نمایانی انجام دهد موضوعی را به صورت خود به خود یاد میگیرد. یعنی از مشاهده هرنوع فعالیت، خواندن کتاب و روزنامه گرفته تا تماشای تلویزیون و… مهمترین منابع یادگیری را تشکیل میدهند. این گونه یادگیریها، نه تنها یادگیری عملی را استحکام میبخشند، بلکه از پیامدهای منفی یادگیری نیز جلوگیری میکنند.
وقتی مربی در باشگاه به توضیح و نمایش حرکات و مهارتها میپردازد، ورزشکاران از راه مشاهده به ارتباط اجزاء تشکیل دهنده پی میبرند و برنامه تمرینی را میآموزند. همچنین، وقتی مربی شیوه تمرین ورزشکاران را مشاهده میکند و از درستی و نادرستی آموختههای آنان آگاهی مییابد، به اصلاح و تصحیح تکنیکها (رفتار) میپردازد و وقتی هم که هنرجویان سرمشقهای موثر و موفقیت آمیز را مشاهده میکنند شوق و علاقه آنان به یادگیری افزایش مییابد.
یادگیری و عملکرد
پی بردن به تمایز میان یادگیری و عملکرد رفتارهای گذشته اهمیت بسزایی دارد. انسان از راه مشاهده، معلوماتی را کسب میکند که ممکن است در همان موقع استفاده نکند. نباید انتظار داشت که عوامل سه گانه؛ شخص، محیط و رفتار همواره به همان صورتی انجام شود که در مثلث دیده میشود. در هر موقعیت و زمانی ممکن است یکی بر دیگری تقدم یابد؛ یعنی که رفتار بر اثر اولویت شخصی یا محیطی پدیدار گردد و یا بالعکس. نظریه شناخت اجتماعی به نقش تقلید و مشاهده در یادگیری اهمیت فراوانی میدهد.
عالیی بود مث همیشه