شکست، پلی برای پیروزی

حتما افراد زیادی را دیده‌­اید که وقتی در کاری شکست می­خورند، غُر می­زنند، عصبانی می­شوند، ناسزا می­گویند، زمین و زمان را به­ هم می­دوزند و تقصیر را به گردن این و آن می‌­اندازند  و… پذیرفتن شکست برای این اشخاص کار دشواری است و معمولا اگر احتمال شکست در کاری را بدهند، اصلا آن ­را شروع نمی­کنند. ولی برمبنای قانونی کلی، هرکس باید پیش از آن­که موفق شود، از شکست نهراسد. درحقیقت شکست، پلی برای پیروزی است.

همه­ ما برای رسیدن به اهداف خود، بهترین تصمیمی که می­گیریم یا کاری را که انجام ­می­دهیم، براساس آگاهی و شعور­مان است. یعنی تصمیماتی که می­گیریم، با تکیه به آگاهی­مان در آن لحظه­ خاص بوده است. اگر آگاهی و اندیشه­ ما اشتباه باشد، تجارب نادرست هم خواهیم داشت و ممکن است تصمیمی بگیریم که منجر به شکست شود و بعد پشیمان شویم.

البته شکست کمک می­کند، نقاط ضعف خود را بشناسیم تا قادر به جبران اشتباهات­مان باشیم. همه­ بزرگانی که به موفقیت‌های چشمگیر نایل شد­ه‌اند، طعم تلخ شکست‌های بزرگ را نیز چشیده‌اند، یعنی شکست، پلی برای پیروزی آنان بوده است. احساس پیروزی، برای رشد اعتماد به ­نفس موثر است، اما مهم­تر از آن، رضایت درونی خود ماست. کسی که اعتماد به ­نفس دارد، شکست در هر کاری را پُلی برای پیشرفت و پیروزی بعدی می­داند. استعداد به ­­تنهایی کافی نیست. گام اول پدید آمدن تغییرات در زندگی خود ما هستیم. مهم این است که جزءجزء عناصر وجودی خویش را پیدا کنیم و نظم بدهیم، این مطلب مهم؛ قدم به ­قدم صورت می­گیرد.

«همه چیز نشات گرفته از درون انسان­ است. ما باید در وهله­ اول خود را پیدا کنیم، چون سرچشمه­ پیروزی درون ماست، و این ما هستیم که در زندگی رو به ­جلو حرکت می­کنیم» موضوع این ­است؛ که چگونه از استعدادهای­مان بهره‌­برداری کنیم؟ انسان­‌های بزرگ، چه قهرمان ورزشی یا مشاهیر دیگر، کسانی هستند که شناخت را از خود شروع می­کنند و از شکست، پلی برای پیروزی می‌سازند و همواره با طرح سوال‌هایی به دنبال رفع نواقص هستند. اگر می­خواهیم پیروز شویم باید جرات شکست (مثل ورزشکاران) ترس از شکست در واقع ورزشکار را یک گام به عقب می­برد. برخی اوقات بازیکن روی شکست­ متمرکز می­شود، ولی هرچه بیش­تر ریسک کند (خطر مثبت)، توانایی‌­اش آشکارتر می­گردد، و شکست، پلی برای پیروزی او می‌شود.

عقب­ نشینی در مقابل «ترس»، پذیرش شکست است. درنتیجه انسان باید سعی کند سایه­ ترس را از خود دور نماید. تحمل این موارد باعث می­شود فرد دچار اشتباهات بزرگی شود. قهرمانان بزرگ کسانی هستند که کمتر از شکست می­ترسند و اغلب به خود تلقین می­کنند: «من راه پیروزی را می­دانم». هرچه ما با موانع مختلفی روب­رو بشویم، تجربه‌مان بیش­تر شده و بهتر می­توانیم با مشکلات کنار بیاییم. «یکی از موضوعات مهم این است که چطور می­توانیم جلوی شکست را بگیریم. فراموش نکنیم تفکر شکست، ما را در جایگاه شخص شکست خورده قرار می­دهد» اعتماد به نفس برآیند مجموعه­‌ای از تجارب مثبت انسان در مهارت‌های مختلف زندگی است که به­ نوعی می­تواند؛ در او زمینه‌های خوش­بینی و مثبت­‌اندیشی را ایجاد نماید و برایش از شکست، پلی برای پیروزی بسازد.

شرایط محیط، اجتماع و خانواده تأثیر زیادی بر رشد و تقویت اعتماد به ­نفس دارد. قدرت، در اشکال مختلف آن: قدرت جسمی، مالی، اجتماعی، فکری، علمی، سیاسی و… به نوعی زمینه‌ساز و عاملی برای تقویت اعتماد به ­نفس است تا فرد بتواند از شکست، پلی برای پیروزی خود بسازد. به ­دست­ آوردن توان جسمی و معنوی، به انسان اعتماد به ­نفس می‌بخشد، مهارت فنی (در برخی رشته‌ها) به او اطمینان خاطر و جرأت می­دهد و ترس را از وجودش دور می­سازد تا بتواند خود را باور ­کند، همین­طور کسوت و سابقه­ شغلی و اجتماعی و…

به مرور زمان، هرچه شخص در عمل تجربه بیش­تری کسب کند و در اجتماعات شغلی، ورزشی و… زیادتری شرکت کند شکست، پلی برای پیروزی او می‌گردد و ریشه‌های اعتماد به­ نفس هم در او عمیق­تر و مستحکم­تر می­شوند. مهم­ترین موضوعی که فرد به مرور زمان به آن دست می­یابد، شناخت خود و پیدا کردن جوهره­ خویش است. وقتی انسان توانایی رفع کاستی‌هایش را یافت، اعتماد به­ نفس او فزونی می­یابد.

تحمل سختی شکست، طاقت و بردباری و مدارا با دیگران، توان بالقوه­ او را حداقل برای خودش آشکار می­سازد، و پی به وجود قدرتمند، روح قوی و نیروهای نهفته و پنهان جسم و ذهن‌­اش می‌­برد و آماده پذیرفتن شکست، پلی برای پیروزی می‌گردد. یک ­یک این مراحل، به شخص در کسب اعتماد به ­نفس شایان و درخور، کمک می­کند. اعتماد به­ نفس از عناصر اصلی موفقیت و عاملی است که انسان­‌های برجسته را از سایرین متمایز می­سازد.

اعتماد به­ نفس ویژگی ثابت و تغییرناپذیری نیست که نتوان آن را افزایش داد. به پایان رساندن یک دوره آموزش فشرده، آزمون ورودی، مسابقات قهرمانی، تعمیر خودرویی فرسوده، ترمیم رابطه خانوادگی تخریب شده و… با موفقیت؛ اعتماد به­ نفس را افزایش می­دهد.