والد
قسمتی از رفتار، افکار و احساسات انسان است که به دلیل تقلید ناخودآگاهاز کارهایی که پدر و مادر انجام میدادند و یا برداشت ما از رفتار آن ها است. والد از دو قسمت والد سرزنشگر (مثبت و منفی) و والد حمایتگر مهربان (مثبت و منفی) تشکیل شده است. مجموعه ای از پیش داوری ها تعصبات باید و نبایدها، پندها، دستورات اخلاقی، قوانین اجتماعی و مسایلی از این دست که با برداشت از نگرشها و رفتار در ناخودآگاه فرد ذخیره شده است. هر چیزی که انسان در دوران کودکی از والدین میبیند و یا میشنود را به صورت قوانین زندگی ثبت میکند و هر گاه به راه کاری نیاز دارد به آنها رجوع می نماید.
صرف نظر از خوبی یا بدی این قوانین و احکام، به عنوان حقایق محض و تخطی ناپذیر در ذهن ثبت شده اند. زیرا از مرکز اهمیت جهان، سرچشمه ایمنی خانواده و از سوی آدم بزرگ ها گرفته شده است.
هر رفتار والد نهی کنند و دستور دهنده است. کسانی که شخصیت والد قویی دارند به کودک درونی خودشان و دیگران آزار میرسانند و کمترین نیازهای کودک درونشان را ارضا نمیکنند. طرز شناسایی والد با اوامر و دستورها و جملات شرطی شده ای است که به دیگران میدهد.
مردان و زنانی که والد قدرتمندی دارند و همیشه در حال نهی رفتار و افکار دیگران هستند، خسته کننده ترین آدم ها میباشند و اکثر کودکان از دست آن ها فراریاند، بجز کودکانی که والدپذیری قوی دارند(زورگویی را میپذیرند – پنجره اول: خودکم بینی). والد از مظاهر قدرت كپي شده و ضبطهاي ويدئويي رفتار و گفتار پدر و مادر نسخه برداری میکند. والد سلطه گر، محدودكننده و قانونگذار است البته در عين حال مهرورز و تسلي بخش میباشد. والد گنجينه سنت ها و براي بقاي تمدن حياتي است و در موقعيت هاي مبهم و ناشناخته كه بالغ اطلاعات كافي در اختيار ندارد، والد بهترين مبنا براي تصميم گيري است.
والد میتواند كنترل كند، تصمیم بگیرد، نقش بازی كند و دلیل تراشی كند و نیز ممكن است در بعضی موارد حق با او باشد. والد انتقادگر معمولا در افرادی با عزت نفس پائین و خودآزار مشاهده میشود.
والد به ۲ دسته تقسيم می شود:
والد حمایتگر:
با علاقه از دیگران حمايت ميكند. قدرتمند و كارآمد است و اهل نوازش، به همین دليل به او احترام ميگذارند.
والد سرزنشگر:
همانگونه که پیداست انگشت بر نقاط ضعف و ایرادات افراد میگذارد. سختگیر و گاهی آزاردهنده است. اطرافیان از عملكردش دچار ترس و واهمه میشوند. باعث ميشود تا ديگران حس بدی نسبت خود پیدا كنند. او محترمانه حكم نميكند چون قدرت نظارت یا ریاست بر ديگران را دارد بر آنها امر و نهي ميكند.
رویکردها
بهترین راه مهار والد توجه مناسب به کودک درون است تا نیازهای خویش را ارضا کند. دستوراتی که از والد درونی صادر می شود را باید مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم.
افراد خلاف کار و جانی های بالفطره، والد ضعیفی دارند و یا اصلا والد ندارند. ما به هیچ روی نباید در صدد نابودی این بخش از شخصیت وجود خود باشیم، چون در آن صورت کودک بد درون طغیان خواهد کرد و دیگر عاملی برای سرکوب او وجود نخواهد داشت. شناخت هر یک از شخصیت های فرضی درونی در جهت به دست آوردن مهارت مدیریت به موقع و استفاده به جا از آنهاست.