اجتماعی

صلح­‌ طلب

صلح­‌ طلب - دکتر طباطبایی
نوشته شده توسط افشین طباطبایی

صلح­‌طلبى به­ معناى دورى از خشونت است; نه حالتى در برابر خشونت. صلح­ طلب كسى است كه تحت هيچ شرايطى وارد شرايط خشونت­ بار نمیشود. صلح ­طلب، براى رسيدن به قصد خود، به هيچ روى خشن نمی­­شود. صلح­‌ طلب در روابط و فعاليت‌هاى اجتماعى، زندگی و… طالب آرامش است. صلح طلب، درگير هيچ نوع عمل تنش‌زایی نمیگردد چه رسد به خشونت­. شخص صلح ­­طلب، كه خوى و فطرتى آرام دارد و صبور است; صلح­‌ طلب در مقابله با فرد يا افراد پرخاشجو و خشن، قادر به مديريت اوضاع، رهبرى شرايط و از بين بردن نزاع و درگيرى است.

فرد صلح­‌ طلب، به ­راحتى قادر به­ كنار آمدن با همسايه‌­­اى عصبى، همكاران ناراحت، و رئيس خشن مى‌باشد. بدون شك، خشونت، خشونت مى‌آورد و كمتر كسى قادر به مهار اوضاعى بدون عقل و منطق است. اگر آتش برافروخته شود، تر و خشك با هم مى‌سوزند بر خلاف صلح­ طلب­، پرخاشجو، به ­سادگى از كوره درمي­رود، ناسزا می­گوید، توهين می­کند، تهمت و افترا می­زند، دست به ­يقه می­شود و درگيرى را آغاز میكند. شناسايى اين افراد آسان است. كنار آمدن با چنين كسى، به ­شرطى كه از درون صلح ­طلب باشيد، كار چندان سختی نیست. قدرت مغز و قوه تشخيص و درك صلح ­طلب، به هنگام خونسردى و آرامش، فعال است; ولى، فرد خشن، سطح ادراكش افت کرده، و قادر به مقابله با حريفى آرام و خونسرد نيست.

برخی از دانشمندان معتقدند كه پرخاشگرى صفتى ذاتى ا­ست; يعنى، هم­چنان كه غريزه زندگى، ما را در جهت ارضاى نيازها و حفظ سلامتى هدايت میكند، غريزه مرگ، به شكل پرخاشگرى، میكوشد تا به نابود ­كردن و تخريب بپردازد. اين غريزه چنان ­كه بتواند ديگران را از بين می­برد (مولانا بر اين باور است كه صلح و جنگ تجلى صفات الهى­ است. بر اساس اين ديدگاه، رفتارهاى آدمى در عرصه­­ امكان با خشم و ستيزه، نشانه­ تجلى قهر الهى ا­ست. صلح و آرامش، ظهور و مهر عظمت الهى در عرصه­ جان آدميان است) عده­‌ای ديگر از دانشمندان علوم اجتماعى و روانى معتقدند پرخاشگرى ريشه در اجتماع و تربيت دارد، و با استفاده از راه­ كارهاى آموزشى قابل پيش­گيرى ا­‌ست.

شايد بتوان­ گفت كه ناموفق ­بودن، ناكامى در دسترسى به ­مواهب زندگى و… ­باعث بروز خشونت‌هاى مختلف توسط افراد می­­شود. پرخاشگرى می­تواند ناكامى‌هاى فشرده را رها ­سازد و نوعى تسكين موقتى، براى فرد مهاجم فراهم آورد; اما پايان آن رضايت‌بخش نيست.  صلح­ جويى فرد صلح­‌ طلب، تلاشى شرافتمندانه است. اگر هر كسى، سعى ­كند به عنوان یک صلح­‌ طلب به­ سوى صلح ­جويى گام بردارد; جامعه و محيط زندگى ما، جايى به­ مراتب بهتر، زيباتر و امن­تر خواهد بود. يك صلح­ طلب واقعى به ­نداشتن رفتار خشن و سخت، علاقمند است; تا اين­كه صلح­‌ طلب سعى در مهار خشونت كند. ساده‌­تر: اگر قصد درگيرى فيزيكى نداريد، میتوانيد بالقوه، يك صلح­‌ طلب واقعى باشيد. يعنى توانايى و قدرت صلح­ طلبى را دارا باشيد. اگر وارد فاز خشونت و درگيرى، حتا در راستاى دفاع از خود، بشويد، بايد عواقب آن را نيز قبول كنيد. اگر وسط خيابانى پر رفت و آمد بايستيد; خطر تصادف و برخورد اتومبيل را نيز بايد بپذيريد.

مثال بالا، وضعيتى­ است كه بيش­تر قربانيان فجايع خشونت­ بار اجتماعى، با آن رو­برو میگردند. رويارويى با آدمى پررو، خشن، بد زبان، ناسزاگو و… همان‌قدر براى آدمى مؤدب و با­منش و صلح­‌ طلب، خطر دارد كه وسط خيابان بايستد. موضوع، ساده است; در برابر چند رذل خیابانی بى­‌تربيت، هرزه‌­گو يا هر جاى ديگر، بايد به­ همان شيوه، با همان سلاح، با ايشان مقابله كنيد; اگر نمي­توانيد و صلح­‌ طلب هستید، بهتر است گذشت كنيد و به­ راه خود برويد.

«آگاهى، شناخت و پرهيز، به ­گونه­­‌اى مؤثر، احتمال درگيرى را كاهش مى­‌دهند»

 

درباره نویسنده

افشین طباطبایی

افشین محمدباقر طباطبایی. نویسنده و پژوهشگر مسائل اجتماعی - روانشناختی - مشکلات جوانان. مربی مثبت‌اندیشی. شعار او این است: رهبر ارکستر زندگی خود باشید

دیدگاهتان را بنویسید