ارتقا کیفی خانواده :
تاریخ زندگی بشر سرشار از تغییر و تحول در نظام هنجارهای اجتماعی است. روند این تعییرات با صنعتی شدن جوامع شدت گرفته و درپارهای موارد چنان شتابان پیش رفته که موجب تضعیف و سُست شدن برخی نهادهای اجتماعی از جمله خانواده شده است. عدم تمایل به ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج، افزایش طلاق، روابط نامشروع و… نشانه‌های بارز چنین زوالی هستند که همانند موجی سهمگین کمر به نابودی نهاد خانواده و سرمایه اجتماعی مرتبط با نهاد خانواده بسته است.
به نظر برخی پژوهشگران، خانواده اولین نهاد اجتماعی است که پیدایش آن همزمان با ظهور مالکیت فردی میباشد. در جامعه ایران نیز از دیرباز خانواده اولین و مهمترین بستر اجتماعی شدن فرد و فراگیری مناسبات، ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی بوده و هست. این ساختار کارآمد همواره دارای کارکردهای بسیاری بوده که منجر به قوام و دوام آن در ایران شده تا جایی که وجهه‌ی «مقدس» به کانون خانواده داده‌اند.
رسالت تداوم نسل‌ها و کیفیت و کمیت نسل فردا و سلامت روان انسان در خانواده شکل می‌گیرد. با این همه و به رغم اهمیت حیاتی خانواده در سلامت جسم و روان انسان در جوامع مختلف، خانواده‌ی مدرن در معرض تهدیدها و آسیب‌های بسیار قرار گرفته است. ظهور خانواده مدرن ناشی از تغییرات پدید آمده در شرایط اجتماعی دو قرن اخیر است. انتقال نقش‌های اقتصادی، حفاظتی، آموزشی، تفریحی از خانواده به جامعه برخی نتایج این تحول میباشد، که به شکلی روز افزون در حال تکامل است. تغییر نقش تولیدی خانواده سنتی و واگذاری آن به نهادهای متعدد جامعه زوال تدریجی خانواده سنتی را به دنبال دارد. اشتغال و ورود زنان در امور اجتماعی نیز مزید بر علت میشود و به جایگزینی خانواده مدرن به خانواده سنتی کمک میکند.
باید توجه داشت که پدیده‌ی صنعتی شدن از طریق رشد فردگرایی، ورود زنان به فعالیت‌های شغلی و اجتماعی خارج از خانه، تقویت استقلال اقتصادی افراد، افزایش حقوق مدنی زنان، رشد طلاق، گسترش شهرنشینی، خشونت خانوادگی، مهاجرت، نزدیک شدن روابط اجتماعی، کاهش نفوذ مرد در خانواده و بسیار عوامل دیگر از این قبیل بهطور مستقیم بر نهاد خانواده تاثیر گذاشت.
گرچه در جوامع مدرن و صنعتی بسیاری از تناقضات گذشته حل شده است، ولی خود مدرنیسم موجب بروز تضادها و تنش‌های جدیدی به‌خصوص در کانون خانواده گردیده است. به‌طورکلی تاثیرگذاری آن در حفظ خانواده، منفی بوده و در جامعه ما هم تاثیرش را گرچه دیرتر ولی کماکان بر خانواده‌ها به جا گذاشته است. به بیان روشن‌تر توسط خانواده‌های مدرن برخی ضد ارزشهای تخریبی و هنجارشکن به عنوان ارزشهای برتر و معتبر به جامعه تزریق می‌گردد. از خود بیگانه شدن، بریدن از باورهای ارزشمند، بی‌توجهی به زمینههای اخلاقی عُرف، گرایش به فرهنگ‌های بیگانه و… نظام سالم خانواده را در معرض متلاشی شدن قرار می‌دهد.
نظر به این‌که سرعت تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در جامعه متناسب با ابزارهای تکنولوژی افزایش می‌یابد، بسیاری از خانواده‌ها بهطور نسبی در معرض آسیب قرار دارند، در نتیجه خانواده‌های آسیبدیده در آینده طیفی وسیعتری نسبت به امروز خواهند داشت. پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده باید در قالبی منظم، هوشیارانه و دقیق عمل کنند تا با بنبست و انحرافات ناشی از آسیب‌های اجتماعی مواجه نشوند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری و توجه هرچه بیشتر به خانواده، امروز بیش از هر زمان دیگری در میان کارشناسان مطرح شده است، بسیاری از پژوهشگران بر این باورند که حکومت‌ها و دولت‌ها باید توجه خاصی نسبت به رشد و توسعه کیفی خانواده مبذول بدارند و با در اختیار قرار دادن امتیازات، تسهیلات مالی، رفاهی، آموزشی، مشاورهای و ارتقای سطح بهداشت و سلامت خانواده، سعی بر افزایش کیفیت و نوع زندگی خانواده‌ها بنمایند، چون از طریق خانواده ارزش‌ها و هنجارها به فرزندان منتقل میشود، درنتیجه ارتقای سطح کیفی خانواده تاثیر مستقیمی بر تربیت نسل‌های آتی جامعه خواهد گذاشت.
